In gesprek met beleidsmakers: zalmen terug in de Rijn!

Ons werk als natuurbeschermers bestaat niet alleen uit werken in de bushbush

...met een mooie outdoor outfit, of in een jeep racend achter de stropers aan. Nee, wij moeten ook vaak onze standpunten verkondigen bij  (inter)nationale overheden. Dit is misschien minder avontuurlijk, maar net zo belangrijk! In plaats van een verrekijker om, trek ik weer eens een pak aan, daar heb ik er gelukkig nog genoeg van uit mijn consultanttijd, en ga het gesprek aan met beleidsmakers.

Waarnemer

Mijn werkveld is gericht op Europa en de rivieren die de landen met elkaar verbinden. Dit bracht mij na een mooie treinrit in Koblenz, in een historisch Duits stadje langs de Rijn. Hier komen landen bij elkaar in Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR). Delegaties uit Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Nederland en de Europese Commissie, werken nauw samen om een goede ontwikkeling van de Rijn en zijn zijrivieren te waarborgen. WWF heeft de status van waarnemer en wij worden uitgenodigd voorstellen te doen en onze visie te geven op de maatregelen die overheden treffen.

Missende schakel

De bijeenkomst waar ik aanwezig was ging over het herintroductieprogramma van de zalm, de maatregelen die worden genomen ter bescherming van de paling en tot slot de maatregelen die worden genomen om de Rijn weer vrij stromend te laten zijn. Zonder dammen, sluizen en andere obstakels. De afgelopen jaren zijn honderden miljoenen euro’s geïnvesteerd in het herstel van de Rijn. De laatste stappen moeten nu genomen worden; waaronder het vis-passeerbaar maken van een enorme Franse waterkrachtcentrale in Vogelgrun. Als wij alle dammen verwijderen en/of passeerbaar maken, behalve één grote dam, is veel van het werk voor niets geweest… 

Dit is precies het punt waarop ik blijf hameren bij beleidsmakers; één missende schakel in het systeem verstoort het totale traject. Tussen 2013 en 2016 zijn er bijna 2 miljoen zalmen uitgezet en in totaal is er voor ongeveer 600 miljoen euro geïnvesteerd voor vismigratie in de Rijn. In Nederland gaat het uiteindelijk om een totale investering van ca. 90 miljoen euro voor alle maatregelen om de Haringvlietsluizen op een kier te zetten en de aanleg van vispassages in de Neder-Rijn en Lek.

Zalmtunnel

Vorige eeuw konden we bij wijze van spreken lopen over de zalmen in de Rijn, maar door vervuiling en het bouwen van waterkrachtcentrales kan de zalm niet vanuit de Noordzee naar de Alpen, waar zij hun eitjes leggen.

WWF doet er alles aan om de Fransen zover te krijgen hun waterkrachtcentrale passeerbaar te maken. Schrik niet, hiervoor is waarschijnlijk een enorme tunnel nodig van 100-200 miljoen euro, waardoor de zalmen ongestoord kunnen zwemmen. Ik hoop niet op een Noord-Zuidlijn scenario, maar zie dolgraag weer zalmen opspringen. En wie weet zelfs beren die zich daaraan tegoed doen!