Biodiversiteit
De natuur op onze planeet werkt als één groot levend systeem. Wat kunnen we doen om de natuur, in al haar verscheidenheid, te beschermen?
Wat is biodiversiteit?
Biodiversiteit is een blauwe vinvis met een hart zo groot als een auto. Maar ook een mijt die op onze wimpers leeft. Biodiversiteit is een paradijsvogel en een slijmzwam, een vliegende eekhoorn en een bloeiende alpenweide. Biodiversiteit is al het leven – dieren, planten, mensen, schimmels en micro-organismen – dat zich over miljarden jaren over de aarde heeft verspreid en is geëvolueerd tot de wonderlijkste vormen en soorten.
Biodiversiteit, ofwel soortenrijkdom, is waaruit onze natuurlijke wereld bestaat. Het omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, en zelfs genetische variaties daarin. Al deze soorten werken samen in een ecosysteem en zorgen zo voor evenwicht in de natuur.
2022: BiodiversiteitsCOP15
Van 7 t/m 19 december vindt in Montreal, Canada, de 15e conferentie over het Biodiversiteitsverdrag van de Verenigde Naties, of kortweg COP15, plaats. Regeringsleiders en andere belangrijke besluitvormers ontmoeten elkaar dan om de wereldwijde doelen voor biodiversiteit te bepalen voor de komende tien jaar.
De doelen die ze op de vorige COP afspraken zijn in de afgelopen tien jaar geen van alle gehaald. Dit is dus een heel belangrijk moment voor de natuur op aarde.
WWF wil dat de landen instemmen met een ambitieus wereldwijd plan waarin voor 2030 30% van de natuur beschermd, de footprint van ons voedselsysteem gehalveerd en de financiële wereld vergroend is. Om het verlies van biodiversiteit te kunnen stoppen moeten zij zich verbinden aan dit 'Parijsakkoord voor de biodiversiteit' om zo het pad in te slaan naar een natuurpositieve wereld.
Biodiversiteit in het kort
Waarom is biodiversiteit belangrijk?
Soorten zijn onderling van elkaar afhankelijk. Roof- en prooidieren, dieren en de plantensoorten die ze eten, schimmels in de bodem en boomwortels.
Hoe diverser een gebied, hoe meer verbindingen tussen organismen, hoe rijker en beter bestand het is tegen veranderingen zoals klimaatverandering, ziektes en plagen. Als een soort niet tegen een verandering kan, kunnen andere soorten het overnemen zonder dat het hele systeem instort. Zie het als een blokkentoren: met het weghalen van één blokje zal de toren niet instorten, maar als er meer en meer blokjes weggehaald worden zal de toren omvallen.
Biodiversiteit beïnvloedt ons elke dag: ons voedsel, onze mentale gezondheid, de klimaatverandering, de helft van de wereldeconomie… Kortom, biodiversiteit beschermen betekent onszelf beschermen.
Biodiversiteit en voedselvoorziening
Twee derde van ons eten komt van negen gewassen. En dat terwijl we rond de 6000 planten kunnen verbouwen en eten. Dit maakt onze voedselvoorziening kwetsbaar. Monocultuur in de landbouw maakt gewassen kwetsbaarder voor plantenziekten en natuurrampen. Meer verschillende soorten zorgt voor meer voedselzekerheid.
Biodiversiteit en klimaat: twee kanten van dezelfde medaille
De verandering van ons klimaat heeft negatieve impact op de biodiversiteit. Maar andersom helpt biodiversiteit ons om klimaatverandering tegen te gaan (mitigatie). Bovendien helpt biodiversiteit om ons beter aan te passen aan klimaatverandering (adaptatie).
Onze natuur holt achteruit. Volgens het laatste Living Planet Report uit 2022 is de populatiegrootte van vissen, vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen sinds 1970 met wel 69% afgenomen. Dit komt vooral door vernietiging van hun leefgebied, zoals door landbouw of overbevissing. En ook door klimaatverandering gaan veel soorten achteruit. Dat we al de helft van ons koraal in de afgelopen 30 jaar zijn kwijtgeraakt komt mede door de opwarming van de oceanen.
Wat doet WWF?
WWF werkt naar een wereld die Nature-Positive is: van natuurverlies naar natuurwinst. In belangrijke natuurgebieden over de hele wereld werken we hier samen naartoe met mensen, bedrijven, overheden, andere goede doelen en organisaties, op lokaal niveau én internationaal.
Wereldwijd werkt WWF aan 3 doelen
- Geen verlies van natuurlijke leefgebieden
- Geen uitsterving van soorten door menselijk toedoen
- Halvering van de voetafdruk van onze consumptie en productie
-
1
Beïnvloeden beleid
WWF speelt een actieve rol om op hoog niveau te pleiten voor grootschalige bescherming en internationale oplossingen om de natuur te beschermen en herstellen.
Dat doen we onder meer in CITES (een internationaal verdrag dat de handel in bedreigde dieren en planten reguleert) en op de biodiversiteitsconferentie CBD stimuleren we ambitieuze plannen.
-
2
Verduurzamen voedselsysteem
De manier waarop wij produceren en consumeren is de grootste aanjager van de achteruitgang van de natuur. Een omslag in het voedselsysteem is nu nodig om verder verlies van biodiversiteit tegen te gaan en de natuur te herstellen. WWF lobbyt voor duurzame productie en het anders gebruiken van landbouwgronden om de omslag te kunnen maken naar een natuurpositief voedselsysteem.
-
3
Stroperij tegengaan
Nog steeds is er vraag naar en dus handel in (producten van) wilde dieren zoals olifantenivoor, schubdieren en haaienvinnen. Jaarlijks vallen vele miljoenen beschermde dieren hierdoor ten prooi aan criminele netwerken van stropers en handelaren. WWF zet zich in om deze illegale praktijken tegen te gaan en de vraag naar wildlife producten en niet-duurzame handel te stoppen.
-
4
Beschermen, verbinden en herstellen van leefgebieden
De ruimte waarin wilde dieren leven staat ernstig onder druk door ontbossing en ontginning voor landbouwgrond, wegen, steden en mijnbouw.
Door natuurgebieden met elkaar te verbinden door bossen aan te planten en ecoducten aan te leggen, kunnen dieren veiliger door een gebied bewegen als ze op zoek zijn naar voedsel of een partner.
-
5
Nature-based Solutions
Bossen, graslanden en gezonde oceanen zijn nodig om CO2 op te nemen en het klimaat stabiel te houden. Natuurlijk stromende rivieren met uiterwaarden beschermen ons tegen overstromingen.
Als we deze natuurlijk oplossingen (ook wel Nature-based Solutions) inzetten, gaan we niet alleen klimaatverandering tegen, maar we versterken ook de biodiversiteit en onze eigen leefomgeving.
-
6
Samen met lokale bevolking en inheemse gemeenschappen
Uit onderzoek blijkt dat in gebieden die inheemse gemeenschappen beheren minder bos verdwijnt dan in beschermde gebieden die de overheid beheert. WWF werkt nauw samen met de mensen die leven in de gebieden waar wij werken.
4 dingen die jij kunt doen voor de natuur
Vaak hoor je vooral wat er minder moet. Minder consumeren. Minder CO2 uitstoten. Dat is één kant. De andere kant gaat niet over minder, maar juist over meer. Kleine veranderingen kunnen een grote impact maken. Verduurzaam je lifestyle met onze tips.
Lees verder
Gerelateerde artikelen
Om de natuur te redden mag de VN Biodiversiteitstop in Montreal niet falen
De klimaattop: wat leverde het op?
Blijf op de hoogte
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar).
Meer lezen over biodiversiteit en natuur?
Elke aankoop in de WWF-webshop steunt de natuur.
David Attenborough - Een leven op onze planeet - Paperback versie
Paperback | David Attenborough's boodschap voor een betere planeet
De ontdekking van de natuur
Winnaar Jan Wolkers Prijs 2021 voor het beste Nederlandstalige natuurboek
De uitvinder van de natuur
Het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt