Scheepvaart en de oceanen
Zijn grote transporten over zee wel zo duurzaam als soms wordt beweerd?
46% van de olie die in zee komt, is afkomstig van de scheepvaart
Meer dan 90% van alle internationale handel wordt per schip vervoerd. Ongeveer 50.000 vrachtschepen bevaren onze wereldzeeën waarbij zij van alles vervoeren: van voedsel tot brandstof, van bouwmaterialen tot huishoudelijke artikelen.
Wat is er aan de hand?
De oceanen lijken soms enorme snelwegen, waar veel schepen al onze spullen overheen vervoeren naar alle uithoeken van de wereld. Maar net zoals andere menselijke activiteiten laat intensief vervoer sporen achter. Olielekkages, gestrande schepen, schade door ankers aan de zeebodem en koraalriffen, maar ook het verlies van lading (bijvoorbeeld de ramp met de MSC Zoë bij onze Waddeneilanden) of het dumpen van afval en ballastwater bedreigen de gezondheid van onze oceanen. Ook zijn aanvaringen met grote zeedieren zoals walvissen een ernstig risico. En dan is er nog CO2 uitstoot en uitstoot van schadelijke stoffen, zoals zwaveloxide, stikstofoxiden en roet door de zware scheepsmotoren. Naar verwachting zal CO2 uitstoot van 50% tot 250% toenemen in de periode tot 2050.
Daarnaast zorgt de toename van scheepvaart ook voor extra bedreigingen van de natuur nabij havens en vaarroutes. Zeegrasvelden, wetlands, koraalriffen en moddervlaktes zijn belangrijke gebieden voor de natuur, voor dieren en juist deze gebieden worden vaak bedreigd omdat ze dichtbij havens liggen of omdat men er havens wil aanleggen.
De bedreiging van herrie onder water
Geluidsvervuiling
Een onzichtbare vervuiler is geluidsvervuiling. Naast de herrie van olie-en gaswinning, explosies, sonar en de aanleg van windparken zorgt ook scheepvaart voor herrie onder water. Wereldwijd is scheepvaart verantwoordelijk voor het grootste deel van vervuiling door menselijke herrie. Naar schatting is in de afgelopen 60 jaar herrie onder water elke 10 jaar verdubbeld. Op veel plekken in de wereld, zoals in de zuidelijke Noordzee, overstemt de door mensen veroorzaakte herrie natuurlijke geluiden. Door deze herrie verandert het natuurlijke gedrag en de communicatie van onder andere zeezoogdieren: ze vluchten weg, kunnen zich slecht oriënteren, zich moeilijk voortplanten en lastig eten vinden. In het ergste geval kunnen ze door veel en luide herrie gewond raken en in extreme gevallen sterven. Wetenschappers hebben geschat dat blauwe vinvissen elkaar onder natuurlijke omstandigheden op 1600 kilometer afstand kunnen horen. Met alle menselijke herrie van tegenwoordig wordt dit geschat op 160 kilometer. Een enorme verminderde ruimte voor blauwe vinvissen om te communiceren dus.
UITDAGING: LANGZAME KOERSWIJZIGING
De huidige regels rondom scheepvaart zijn vaak gebaseerd op economische belangen en compromissen die in het belang zijn van de industrie. Ecologische overwegingen spelen een nog te kleine rol. Het uitfaseren van olietankers met een enkele wand en bodem is een goed voorbeeld. Pas toen de Exxon Valdez in 1989 voor de kust van Alaska zorgde voor een enorme olieramp, werden deze tankers in de US verboden. Maar het zinken van olieschip Erika voor de Franse kust zette de uitfasering van deze schepen weer in gang al duurde het nog tot 2010, nadat ook nog de Prestige-tanker in 2002 voor de Spaanse kust nabij Galicië zonk, voordat alle enkelwandige tankers uitgefaseerd waren.
Lees het rapport 'Accidents at sea'
Wat doet WWF?
-
1
Onderzoek
Onderzoek naar de effecten van scheepvaart op de oceanen zoals de studie 'Ongelukken op zee' en een studie naar onderwatergeluid op de Noordpool.
-
2
Sustainable Shipping Initiative
WWF is onderdeel van de SSI, een organisatie die bestaat uit verschillende partners zoals banken, scheepswerven en goede doelen, die samen streven naar een duurzamere maritieme industrie. Door bijvoorbeeld onderzoek te doen.
-
3
Beschermde zeegebieden
Lees verderWWF werkt aan meer netwerken van beschermde zeegebieden. Op dit moment is ongeveer 7,6% van de zee beschermd. Deze gebieden zijn soms helemaal afgesloten, dan wordt het vaak een reservaat genoemd, of er vindt nog enig duurzaam gebruik plaats, zoals kleinschalige duurzame visserij. Toch worden in de praktijk veel beschermde gebieden niet duurzaam gebruikt. Zo lopen drukke scheepvaartroutes soms recht door beschermde gebieden. Daarom zet WWF zich ook in voor duurzaam beheer van beschermde zeegebieden.
-
4
International Maritime Organization
WWF werkt binnen internationale fora zoals de IMO aan scheepvaart en de impact op de natuur. Zoals beter management van ballastwater, het verbannen van enkelwandige risicoschepen, het gebruik van minder giftige verf aan de buitenzijde van schepen, verminderen van geluidsvervuiling, het voorkomen van oliedumpingen en –lekkages en het wijzigen van scheepvaartroutes om (migrerende) kwetsbare diersoortenen te ontzien.
Welke andere gevaren zijn er voor de oceanen?
Voor welke dieren zijn we actief?
Inwoners van de zee die we willen beschermen
Resultaten en updates
Uiteraard houden we je op de hoogte van de voortgang die we boeken! Lees de laatste updates:
Walvisjacht IJsland is enorme stap terug
Geen groen licht voor diepzeemijnbouw
WWF en Greenpeace bezorgd over halfslachtige houding kabinet over diepzeemijnbouw
Wat kan ik doen?
Word donateur
Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!