Elephant Connection
20 augustus 2020

Ruim baan voor olifanten

Voor de vele olifanten in de Kavango-Zambezi-regio (KAZA) in zuidelijk Afrika ziet het er gunstig uit: bij Sioma Ngwezi National Park in Zuidwest-Zambia blijkt een gebied vrije doorgang te kunnen bieden aan olifanten. Ze kunnen er vrij doorheen bewegen om van regio’s met een hoge olifantendichtheid naar streken te trekken waar meer ruimte, voedsel en water voor ze is. In een deel van Afrika waar zoveel olifanten zijn dat de natuur en mensen eronder lijden, is dat een zeer welkome ontwikkeling.

Sioma Ngwezi National Park (SNNP) in het westen van Zambia, had net als veel andere Afrikaanse nationale parken ooit een overvloed aan wilde dieren en ongerepte bossen. Niet-duurzame vraag naar producten uit het park (zoals bushmeat, ivoor en hout) gecombineerd met de vestiging in het park door vluchtelingen die de militaire conflicten in de buurlanden Angola en Namibië ontvluchtten, eisten een zware tol van het park. Ook de rebellen en militairen sloegen hier hun tenten op. Zij aten alles op wat er voor de loop van hun geweer kwam en verkochten ivoor voor cash geld. Het gebied raakte bijna al zijn wilde dieren kwijt en de natuurlijke hulpbronnen waar het park ooit beroemd om was, raakten uitgeput.

Nieuw leven ingeblazen

Door de niet-aflatende inspanningen van het Department of National Parks and Wildlife (DNPW), WWF en Peace Parks Foundation om SNNP in zijn oude glorie te herstellen, kwam het park de afgelopen jaren langzaamaan weer tot leven. Er zijn dieren uitgezet, een intensief bewaakte zone ingesteld, drinkplaatsen aangelegd, rangers opgeleid en een rangerkamp gebouwd. Olifanten weten de plek weer te vinden, zij het doorgaans mondjesmaat. Maar eerder deze maand werd een kudde olifanten gespot van meer dan 200 dieren! Sinds mei al is het extremer dan in de afgelopen jaren. In de kudde bevonden zich olifanten met een halsband met zender (van onze partner Elephant Connection) en olifantenkalveren, wat duidt op een gezonde populatie.


Trekroutes

Elephant Connection is een ngo die onderzoek doet aan olifanten in het Zambiaanse deel van de Kavango-Zambezi Transfrontier Conservation Area (KAZA). Elephant Connection is expert in het onderzoek naar de trek van olifanten in het gebied. WWF steunt het veldwerk sinds 2017, in nauwe samenwerking met DNPW. 19 olifanten hebben een GPS-halsband gekregen waarmee de bewegingen van de dieren gevolgd kunnen worden. De halsbanden maken real-time monitoring en data-analyses mogelijk. De informatie toont waar olifanten heengaan, wat de belangrijkste leefgebieden van de kuddes zijn, welke route ze nemen om daar te komen en geeft inzicht in wat dat betekent voor de plekken waar mensen wonen en hun gewassen verbouwen. Vorig jaar hebben de GPS-gegevens van de halsbandolifanten al aangetoond dat de bestaande corridor tussen Sioma Ngwezi en Kafue National Park door olifanten wordt gebruikt en dat er dus een verbinding bestaat tussen de twee natuurgebieden. De data bevestigden ook dat er vrij verkeer van olifanten plaatsvindt tussen Zambia, Angola, Namibië en Botswana.  

Landschapsplanning

Behalve voor wetenschappelijk onderzoek naar de bewegingspatronen van olifanten zijn de GPS-data dus van belang voor besluiten over hoe het landschap het beste ingericht kan worden. De gegevens laten zien wat de beste plekken zijn voor wegen en voor corridors voor wilde dieren, voor beschermde gebieden, en waar akkers en menselijke nederzettingen het beste kunnen worden gepland, om conflicten te vermijden.

Mens-dierconflict

Ook al is dit goed nieuws voor KAZA en olifanten, de toename van het aantal olifanten dat door het gebied rond Sioma Ngwezi zwerft, kan leiden tot een toename van het aantal incidenten tussen mensen en olifanten. De lokale bevolking moet voortdurend op haar hoede zijn door de hoge aanwezigheid van olifanten die veel schade aanrichten aan akkers, groentetuinen en fruitbomen. Pogingen om de olifanten weg te jagen mislukken vaak. Om conflicten te voorkomen, werkt WWF nauw samen met dorpen en gemeenschappen aan bewustwording over de natuur en het gedrag van olifanten en aan manieren om conflicten te voorkomen en verminderen.

Droomfonds NPL

Sioma Ngwezi Nationaal Park ligt in het projectgebied KAZA dat de Nationale Postcode Loterij met een royale bijdrage uit het Droomfonds ondersteunt. African Parks, Peace Parks Foundation en het Wereld Natuur Fonds willen voorkomen dat dit belangrijke gebied ten onder gaat aan de gevolgen van klimaatverandering en niet-duurzaam gebruik. In nauwe samenwerking met lokale partners gaan zij natuurparken met elkaar verbinden, zodat een rijk landschap ontstaat voor kwetsbare diersoorten, waaronder de Afrikaanse olifant. Dit creëert bovendien volop kansen voor economische ontwikkeling.

Zie ook https://www.wwf.nl/wat-we-doen/actueel/nieuws/reddingsplan-natuurgebied-afrika

Gerelateerde artikelen

Roger LeGUEN

6 dieren die last hebben van klimaatverandering

Klimaatverandering is de laatste jaren duidelijk merkbaar. We hebben te maken met meer hittegolven, overstromingen en de zeespiegel stijgt. Ook diersoorten hebben hier last van, de ene meer dan de andere. We zetten 6 dieren voor je op een rijtje die slachtoffer worden van klimaatverandering.
Meer info
Elephant Connection

Grootschalige olifantentelling van start in KAZA

De komende maanden zullen de vele olifanten in het grensoverschrijdende natuurgebied Kavango-Zambezi systematisch worden geteld. Een enorme klus: KAZA is 520.000 km² groot, ruim twee keer de oppervlakte van het Verenigd Koninkrijk.
Meer info
naturepl.com / Andy Rouse / WWF

Het zal je maar gebeuren... een jaguar in je achtertuin

In de Braziliaanse Amazone ontstaan steeds vaker conflicten tussen grote roofdieren als de jaguar en de lokale bevolking. WWF geeft daarom workshops om mens en dier vredig te laten samenleven.
Meer info

Doorbraak in herstel Kafue National Park als een van Afrika's grootste natuurgebieden

De regering van Zambia en de natuurbeschermingsorganisatie African Parks gaan samenwerken om Kafue National Park in Zambia te beschermen en herstellen. De overeenkomst zal grote vooruitgang teweegbrengen in de bescherming en het effectieve beheer van Kafue, een van de tien grootste nationale parken van Afrika.
Meer info
Mariëlle van Uitert / WWF

De Wolf aan de lijn

WWF-medewerker Ellen de Wolf vertelt in haar blog over haar naamgenoot: de wolf
Meer info
Tanmoy Bhaduri / WWF

Lokale gemeenschappen zijn onmisbare partners bij behoud van tijgers

46,7 miljoen mensen in Azië hebben tijgers als hun naaste buur. Zij moeten proberen samen te leven met 's werelds grootste kat. Het nieuwe WWF-rapport ‘Living with tigers’ dringt er bij de regeringen van de tijgerlanden op aan om de mensen die met tijgers leven, een centrale rol te geven in strategieën voor het behoud van tijgers.
Het rapport wijst erop dat de toenemende druk op ruimte en hulpbronnen in het hele tijgergebied heeft geleid tot een toename van ontmoetingen en conflicten tussen mensen en tijgers.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar).