Wanneer ben je begonnen met jouw werk voor bosolifanten?

Vijfentwintig jaar geleden begon ik in het Congobekken in Afrika. Uit die tijd herinner ik me een grotendeels onaangetast tropisch regenwoud en grote ongestoorde populaties bosolifanten.
 
Waarom doe je wat je doet?

Ik wilde iets dóen voor de natuur en de wilde dieren die ik als kind zo graag bekeek op TV. Ik las het boek ‘Battle for the elephants’ van Ian Douglas Hamilton - de eerste die de wereld attent maakte op de massaslachting van olifanten in Afrika vanwege hun ivoor. Toen ik begin 20 was reisde ik door Kenia en trok de stoute schoenen aan: ik schreef Hamilton die in Kenia woonde en ontmoette hem. Toen wist ik wat ik wilde met mijn leven. Terug in Duitsland ging ik werken bij WWF en werd naar Gabon gestuurd om onderzoek te doen naar de impact van stroperij op bosolifanten. Mijn leven staat sindsdien helemaal in dienst van de bosolifant - een umbrella species: als je de bosolifant en zijn leefgebied beschermt bescherm je ook andere wilde dieren en natuur.
 
Hoe verschilt de natuur die je daar 25 jaar geleden aantrof met die van nu?

Het bos was uitgestrekt en nog niet zo versnipperd. Hierdoor kwamen mensen maar zelden in contact met olifanten en waren er nauwelijks conflicten tussen mens en dier. Maar dat nu anders. Door stroperij voor ivoor, steeds meer menselijke activiteiten, versnippering van het leefgebied en meer conflicten met mensen, is het aantal Afrikaanse bosolifanten de laatste decennia drastisch afgenomen. Ooit floreerde de bosolifant maar volgens de laatste schatting uit 2021 daalde de populatie in 31 jaar tijd met 86%.

Waarom vind jij de bosolifant zo bijzonder?

De bosolifant heeft vergeleken met de savanneolifant unieke eigenschappen ontwikkeld om te kunnen overleven in het dichte tropische woud. Zo zijn ze kleiner en hebben ze rechtere en dunnere slagtanden die meer naar beneden staan. Olifanten staan bekend om hun uitzonderlijke cognitieve vermogen en communicatiemethoden. Ze gebruiken een combinatie van klanken, lichaamstaal en infrageluiden. Hiermee onderhouden ze sociale banden en waarschuwen ze elkaar voor gevaar. En: het voortbestaan van het Afrikaanse regenwoud is nauw verbonden met de aanwezigheid van bosolifanten. Als ware ‘tuinmannen van de jungle’ helpen ze bij het vormgeven van hun leefgebied en het behoud van biodiversiteit, doordat ze zaden verspreiden houden ze hun eigen leefomgeving in stand.
 
Wat is je het meest bijgebleven van je werk?

Een vriendin van me is gedood bij een aanval van een olifant. Ik heb met eigen ogen gezien hoe een vriendelijke olifant een agressieve werd. Ik heb het probleem dat mensen kunnen hebben met olifanten dus van dichtbij ervaren. Olifanten vergeten niks en als hen iets is aangedaan door mensen blijft ze dat altijd bij en kunnen ze later alsnog het hun aangedane leed vergelden.
 
Heb je hoop voor de bosolifant?

Ik geloof dat we bosolifanten kunnen ‘helpen’ en het tij kunnen keren. WWF maakt zich hard tegen ontbossing én voor internationale inspanningen om de smokkel van ivoor in de hele keten aan te pakken. Ook gaan we mens-dierconflicten tegen zodat olifantenpopulaties weer kunnen floreren en mensen die in hun omgeving wonen veilig kunnen profiteren van gezonde ecosystemen. Dus of ik geloof in een wereld waar bosolifanten kunnen floreren?
 
JA!