Dag 2: Nagykörű: de kersenhoofdstad van Hongarije
Na het bezoek aan de droogste regio in het Zuiden, rijden we met de auto door in Noordelijke richting naar een van de meest vruchtbare regio’s van Hongarije. In het dorpshuis van het dorpje Nagykörű ontmoeten we de burgemeester voor een lunch. Het dorp heeft een kleine 2000 inwoners en ligt aan de oevers van de rivier de Tisza, de langste zijrivier van de Donau. We bevinden ons in een vruchtbaar gebied dat landelijk bekend is om de kersen van uitzonderlijke kwaliteit. Het dorp heeft de grootste kersenboomgaard van Hongarije.
Hart voor de natuur
In het restaurant ga ik met hulp van Laurice, Andri en Peter voor de vertaling, in gesprek met de burgemeester Tibor Túri. Tibor vertelt dat hij zelf uit een boerenfamilie komt en een hart heeft voor de natuur. Want zonder natuur geen kersen.
Hij is erg geïnteresseerd in hoe natuurorganisaties en de agrarische sector met elkaar omgaan in Nederland. Ik vertel hem over de stikstofcrisis en dat dit niet alleen een landelijk probleem is: “We importeren veevoer uit de Cerrado in Brazilië, exporteren vervolgens het vlees van de dieren grotendeels naar het buitenland en blijven met de mest en stikstof achter.” Wanneer ik vertel dat we zelfs een stikstofminister hebben denkt hij dat hij me niet goed heeft begrepen. Als duidelijk wordt dat ik geen grap maak, moet hij lachen.
Hij vertelt dat hij op zijn eigen land natuurontwikkeling op kleine schaal toepast, met de introductie van enkele Schotse hooglanders die er grazen. “Beelden zeggen meer dan 1.000 woorden, dus laten we in het gebied gaan kijken,” stelt hij voor. Op het land van Tibor zien we een pruimenboomgaard en aan de rand een verwilderd stuk natuur met populieren en Schotse hooglanders. Mooi om te zien dat de burgemeester het concept van 'Rewilding’ hier zelf toepast op zijn eigen land, deze man heeft duidelijk een hart voor de natuur. Hierna nemen we afscheid van de burgemeester en neemt Jozef, loco burgemeester, ons mee voor een rondleiding in het gebied.
Op pad
We stappen in het gedeukte busje van de gemeente. Het doel is om naar de uiterwaarden van de Tisza binnen de dijken te gaan, maar eerst stoppen we nog even bij het marktplein. Daar vertelt Jozef over de wekelijkse markt en dat ze hard werken aan het vermarkten van Nagykörű producten als een kwaliteitsproduct van Hongarije. Wekelijks gaan er nu al busjes met naar Boedapest waar Nagykörű producten een aparte plek hebben op de markt. Jozef is één en al energie en optimisme.
“Elke Hongaar moet eens in zijn leven hier geweest zijn om de smaken van onze producten te ervaren”, zegt hij. Onderweg stopt hij meerdere keren om een praatje met bekenden te maken – die avond is er een dorpsfeest en er hangt een uitgelaten sfeer in het dorp. Veel mensen zijn in touw voor de voorbereidingen op het feest.
Het voelt alsof ik op safari ben in de jungle. Jozef bestuurt het busje alsof het een vierwiel-aangedreven Landrover is en schuwt geen hellingen, modderpoelen, zanderige stukken of overhangende bomen. Ik vermoed dat er twee keer zoveel deuken en krassen op het busje zitten na deze rit als ervoor. Achteraf vertelt Peter dat ze in de week ervoor alvast hadden proefgereden en de grootste obstakels, zoals bomen en takken die over de paden lagen, al hadden verwijderd. Speciaal voor mijn bezoek!
Drielagen agroforestry systeem
De reden dat we de uiterwaarden van de Tisza in gaan is omdat de lokale mensen er plannen hebben. In een notendop: ze willen er landbouwbedrijven zoals dat vroeger gebeurde: met een combinatie van fruitbomen, struiken en groenteteelt. Een drielagen agroforestry systeem. WWF wil hierbij helpen omdat dit een duurzame manier van landbouw is, die goed is voor de biodiversiteit en voor de mensen in de regio.
Tegelijkertijd draagt deze oplossing bij aan vernatting van het gebied, wat goed is voor de natuur en CO2 opslag. De initiatiefnemers willen de producten vervolgens onder een kwaliteitslabel naar de markt van Boedapest brengen. De grond waar het over gaat is in eerste instantie 10 hectare, en in eigendom van een aantal families. Als het initiatief succesvol wordt zijn er plannen om in de nabije omgeving op te schalen naar ongeveer 30 hectare, met het idee dat daarna anderen dit voorbeeld gaan volgen in andere delen van het land.
Als er een goed plan komt, niet alleen voor de pilot van 10 hectare maar ook voor de opschaling, dan wil WWF Hongarije aan het project meebetalen.
Muggenbulten
Na een volle middag keren we terug naar het dorp – om daar onze reis voort te zetten, 3 uur rijden stroomopwaarts van de Tisza naar het Oosten van Hongarije, een gebied aan de grens met Oekraïne. De planning was om daar aan de oevers van de Tisza te eten, maar door al het enthousiasme van de mensen in Nagykörű liepen we zo’n drie uur achter op schema. Wat een gastvrijheid en wat een trotse mensen! Na de lunch in het dorpsrestaurant had niemand meer echt trek, dus een broodje van het tankstation voldeed.
’s Avonds in bed van ons verblijf word ik gek van de jeuk – ook wat muggen betreft doen de uiterwaarden van de Tisza niet onder voor een jungle. Elke keer als we uit het busje stapten stonden we op het menu. Precies op de plekken die je niet ziet, knieholten en in mijn nek, daar zaten minstens 25 muggenbulten.
Morgen gaan we naar een gebied waar we proberen om het verminderen van overstromingsrisico's hand in hand te laten gaan met het herstellen van de natuur.
Blijf op de hoogte
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).