De jaguar, de koning van het regenwoud, heeft het zwaar. Door eerdere grootschalige ontbossing in het Atlantisch Regenwoud bestaat zijn leefgebied daar nog enkel uit kleine, versnipperde stukjes bos. Hierdoor is het moeilijk om voldoende voedsel en een partner te vinden. Jaguars komen vaker in conflict met mensen en dit levert gevaarlijke situaties op voor mens en dier. Ook zijn jaguars en hun prooidieren nog steeds het doelwit van stropers.
Nationaal Park Iguaçu ligt op de grens van Argentinië en Brazilië en is een enorme toeristenhotspot. Samen met de omliggende regenwouden is het een van de laatste leefgebieden van de jaguar. Dit cruciale gebied wordt bedreigd door plannen om een asfaltweg te heropenen die het unieke gebied in tweeën zou splitsen. Dit zou een ramp zijn voor de rijke biodiversiteit. Bovendien neemt dan de ontbossing weer toe en hebben stropers makkelijker toegang.
Jaguars tellen
Elke twee jaar wordt een telling in dit gebied georganiseerd, waarmee we onderzoeken of alle inspanningen om deze bedreigde diersoort een toekomst te geven ook zijn vruchten afwerpen. In 2005 leefden er slechts 30 tot 54 jaguars in dit gebied, in 2018 was de populatie al verdubbeld. Tijdens deze laatste telling lijkt de populatie dus te zijn afgenomen. Met name in het zuiden van het gebied, in het Yaboti-reservaat, zijn de aantallen veel lager dan verwacht.
“Met zo'n kleine populatie is elk dier minder natuurlijk slecht nieuws. Maar omdat de verschillen tussen de schattingen zo klein zijn, kunnen we nog niet van een definitieve afname spreken. De volgende telling wordt extreem belangrijk, want dan zullen we zien of de daling doorzet of dat er toch weer meer dieren zijn. Duidelijk is wel dat de jaguar nog een lange weg te gaan heeft. De komende jaren werken we samen met de parkautoriteiten om de jachtdruk op prooidieren te verminderen, en werken we met de lokale bevolking om de belangrijkste corridor voor de jaguar in het Atlantisch Regenwoud te herstellen”, vertelt Merijn van Leeuwen, expert Atlantisch Regenwoud bij WWF Nederland.
Indicator voor lokale biodiversiteit
Hoe het gaat met de jaguar is een goede indicator voor de kwaliteit van de lokale biodiversiteit. Volgens Van Leeuwen gaat het niet alleen om het behoud van een enkele diersoort: “Als we deze grote katachtige goed beschermen, dan beschermen we zo veel meer. Succesvolle bescherming van de jaguar is van cruciaal belang voor behoud van bossen, ecosystemen en het levert zelfs een bijdrage in de strijd tegen wereldwijde klimaatverandering. De beschermingsmaatregelen zijn - last but not least - ook van belang voor de bestaansmogelijkheden van lokale gemeenschappen die afhankelijk zijn van het bos.”
