Per Angelstam WWF
17 november 2021

Europese bossenwet biedt kansen: meer is nodig om natuurvernietiging echt te stoppen

Vandaag presenteert de Europese Commissie haar voorstel voor een Europese Bossenwet. Een wet waardoor alleen nog ontbossingsvrije producten op de Europese markt worden toegestaan om zo de betrokkenheid van Europa bij wereldwijde ontbossing te stoppen. Het wetsvoorstel bevat sterke elementen, maar ook een aantal mazen in de wet waardoor ontbossing en natuurvernietiging alsnog ongecontroleerd door kunnen gaan. “Het begin is er, maar door die mazen in de wet kan deze alsnog omzeild worden en gaat ontbossing gewoon door,” vertelt Natasja Oerlemans, voedsel- en bossenexpert bij het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL).

Het wetsvoorstel bevat goede onderdelen. Zo stelt het de eis dat alle producten die de Europese markt binnenkomen echt duurzaam moeten zijn en niet alleen legaal volgens de normen van het producerende land. Ook stelt het wetsvoorstel dat producten tot op de plaats van oorsprong kunnen worden getraceerd en dat er strenge maatregelen moeten worden genomen om de wetgeving te handhaven.

Er is meer nodig

Zoals de Bossenwet op dit moment beschreven is, wordt alleen bos beschermd. Pas over twee jaar wordt gekeken of ook andere soorten natuur zoals savannes in de wet opgenomen worden. Er is meer nodig volgens het Wereld Natuur Fonds. Vernietiging van natuur is één van de grootste bronnen van broeikasgasemissies, waardoor bescherming en herstel van natuur essentieel zijn in de strijd tegen klimaatverandering. Het is noodzakelijk dat behalve ontbossing ook de vernietiging van andere waardevolle natuurgebieden stopt. 

"Meer dan een miljoen burgers hebben opgeroepen tot een wet die ontbossing voor eens en voor altijd van hun bord zou halen. Met dit wetsvoorstel laat de Commissie zien dat ze heeft geluisterd met slechts met een half oor. Het is nu aan het Europees Parlement en de lidstaten om de lat hoger te leggen en deze wet sterker te maken. Nederland moet daar een belangrijke rol in blijven spelen," aldus Natasja Oerlemans. “Dat is noodzakelijk om de voetafdruk van consumptie in de Europa echt aan te kunnen pakken.”

Nederland grootste doorvoerhaven 

Wereldwijd verdwijnen grote stukken natuur om plaats te maken voor landbouw en veeteelt. Volgens een recente studie zit de uitbreiding van de landbouw achter bijna 90 procent van de wereldwijde ontbossing - een veel grotere impact dan eerder werd gedacht. De EU alleen al is verantwoordelijk voor 16% van de tropische ontbossing in verband met de internationale handel in grondstoffen zoals soja, palmolie en rundvlees. Nederland heeft, als grootste Europese importeur en doorvoerhaven van soja, palmolie en cacao, een belangrijke verantwoordelijkheid om ontbossing te stoppen. 

Borneose olifant gekapt bos WW2148338.jpg

Mogelijke aanpassingen in de wet

Volgens WWF-NL zijn er aanpassingen aan de wet nodig. Naast het voorkomen van vernietiging van natuurgebieden die geen bos zijn gaat het bijvoorbeeld ook om het waarborgen van mensenrechten. Het wetsvoorstel belet namelijk niet dat producten en goederen die verband houden met mensenrechtenschendingen op de EU-markt worden gebracht. Momenteel worden inheemse volkeren en lokale gemeenschappen over de hele wereld van hun land verdreven en worden ze geconfronteerd met toenemend geweld om plaats te maken voor landbouw. Ook moeten alle relevante producten en grondstoffen die in verband worden gebracht met natuurvernietiging onderdeel zijn van de wet.

Het voorstel laat rubber en maïs buiten beschouwing onder het voorwendsel dat deze slechts een klein deel van de ontbossing voor hun rekening nemen, terwijl ze wel in de top 10 staan van de lijst van EU-ingevoerde grondstoffen die in verband met natuurvernietiging worden gebracht. WWF-NL stelt dat het besluit over welke producten moeten worden opgenomen, gebaseerd moet zijn op objectieve en wetenschappelijke criteria.

Gerelateerde artikelen

Andre Dib / WWF-Brazil

Uitkomst Amazonetop: wel beschermen, geen jaartal

In Brazilië vindt van 4 tot en met 9 augustus een bijzondere Top plaats. Alle acht Amazonelanden schuiven aan voor overleg over het stoppen van ontbossing van het grootste regenwoud ter wereld. De verwachtingen zijn hooggespannen, want het is voor het eerst sinds 2008 dat de Amazonelanden bijeen komen. Directe actie is hard nodig, want op dit moment is al 17% van het woud vernietigd. Volgens WWF is het essentieel dat houtkap en illegale goudwinning zo snel mogelijk (uiterlijk per 2030) worden gestopt en dat 80% beschermd wordt, om een kantelpunt te voorkomen.
Meer info
Wild Wonders of Europe  / Christian Ziegler / WWF

Succesvolle pilot WWF met gecontroleerde natuurbranden op Chios

Bosbranden teisteren het Spaanse eiland La Palma, een grote bosbrand in Zwitserland, evacuaties in Griekenland. Net als vorige zomer wordt het nieuws beheerst door heftige natuurbranden. Volgens WWF Griekenland ligt de nadruk nog te veel op brandbestrijding in plaats van preventie. Ze presenteerden deze maand de eerste resultaten van een tweejarige pilot op Chios, die de jaarlijkse ongecontroleerde natuurbranden moet helpen voorkomen. En die ook nog winst voor natuur oplevert.
Meer info
Day's Edge Productions / WWF-US

Ondanks daling blijft de ontbossing in de Amazone groot

In de eerste vier maanden van 2023 is in het Braziliaanse Amazonegebied 38 procent minder ontbost dan in dezelfde periode vorig jaar. In de savannes van de Cerrado is in dezelfde periode echter 17 procent méér natuur verwoest door ontbossing dan in het jaar daarvoor. Dit blijkt uit gegevens van het Braziliaanse Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek (INPE). Als je alle ontbossing in Brazilië vanaf augustus 2022 bij elkaar optelt is het de hoogste mate van ontbossing die ooit is geregistreerd.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar).