Europese bossenwet biedt kansen: meer is nodig om natuurvernietiging echt te stoppen
Vandaag presenteert de Europese Commissie haar voorstel voor een Europese Bossenwet. Een wet waardoor alleen nog ontbossingsvrije producten op de Europese markt worden toegestaan om zo de betrokkenheid van Europa bij wereldwijde ontbossing te stoppen. Het wetsvoorstel bevat sterke elementen, maar ook een aantal mazen in de wet waardoor ontbossing en natuurvernietiging alsnog ongecontroleerd door kunnen gaan. “Het begin is er, maar door die mazen in de wet kan deze alsnog omzeild worden en gaat ontbossing gewoon door,” vertelt Natasja Oerlemans, voedsel- en bossenexpert bij het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL).
Het wetsvoorstel bevat goede onderdelen. Zo stelt het de eis dat alle producten die de Europese markt binnenkomen echt duurzaam moeten zijn en niet alleen legaal volgens de normen van het producerende land. Ook stelt het wetsvoorstel dat producten tot op de plaats van oorsprong kunnen worden getraceerd en dat er strenge maatregelen moeten worden genomen om de wetgeving te handhaven.
Zoals de Bossenwet op dit moment beschreven is, wordt alleen bos beschermd. Pas over twee jaar wordt gekeken of ook andere soorten natuur zoals savannes in de wet opgenomen worden. Er is meer nodig volgens het Wereld Natuur Fonds. Vernietiging van natuur is één van de grootste bronnen van broeikasgasemissies, waardoor bescherming en herstel van natuur essentieel zijn in de strijd tegen klimaatverandering. Het is noodzakelijk dat behalve ontbossing ook de vernietiging van andere waardevolle natuurgebieden stopt.
"Meer dan een miljoen burgers hebben opgeroepen tot een wet die ontbossing voor eens en voor altijd van hun bord zou halen. Met dit wetsvoorstel laat de Commissie zien dat ze heeft geluisterd met slechts met een half oor. Het is nu aan het Europees Parlement en de lidstaten om de lat hoger te leggen en deze wet sterker te maken. Nederland moet daar een belangrijke rol in blijven spelen," aldus Natasja Oerlemans. “Dat is noodzakelijk om de voetafdruk van consumptie in de Europa echt aan te kunnen pakken.”
Wereldwijd verdwijnen grote stukken natuur om plaats te maken voor landbouw en veeteelt. Volgens een recente studie zit de uitbreiding van de landbouw achter bijna 90 procent van de wereldwijde ontbossing - een veel grotere impact dan eerder werd gedacht. De EU alleen al is verantwoordelijk voor 16% van de tropische ontbossing in verband met de internationale handel in grondstoffen zoals soja, palmolie en rundvlees. Nederland heeft, als grootste Europese importeur en doorvoerhaven van soja, palmolie en cacao, een belangrijke verantwoordelijkheid om ontbossing te stoppen.
Volgens WWF-NL zijn er aanpassingen aan de wet nodig. Naast het voorkomen van vernietiging van natuurgebieden die geen bos zijn gaat het bijvoorbeeld ook om het waarborgen van mensenrechten. Het wetsvoorstel belet namelijk niet dat producten en goederen die verband houden met mensenrechtenschendingen op de EU-markt worden gebracht. Momenteel worden inheemse volkeren en lokale gemeenschappen over de hele wereld van hun land verdreven en worden ze geconfronteerd met toenemend geweld om plaats te maken voor landbouw. Ook moeten alle relevante producten en grondstoffen die in verband worden gebracht met natuurvernietiging onderdeel zijn van de wet.
Het voorstel laat rubber en maïs buiten beschouwing onder het voorwendsel dat deze slechts een klein deel van de ontbossing voor hun rekening nemen, terwijl ze wel in de top 10 staan van de lijst van EU-ingevoerde grondstoffen die in verband met natuurvernietiging worden gebracht. WWF-NL stelt dat het besluit over welke producten moeten worden opgenomen, gebaseerd moet zijn op objectieve en wetenschappelijke criteria.
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar).