Andere tijden, oude problemen, nieuwe oplossingen.

Heel vroeg opstaan, met een sterke kop koffie alle kranten ijverig doorspitten, naarstig op zoek naar de speld in de hooiberg: natuurnieuws. Alweer ruim drie jaar ben ik een vaste ontbijtgast bij de Ochtend op 4, waar ik elke zes weken mijn groene blik laat gaan over het Nederlandse ochtendnieuws. Tot een jaar geleden voelde dat vaak als onbegonnen werk. Zo weet ik nog goed dat ik twee jaar geleden met moeite een piepklein stukje “natuurnieuws” achterin een landelijke krant vond over hoe slecht het eigenlijk is om een boom thuis op te tuigen met kerst. Op zichzelf natuurlijk geen gekke boodschap, maar gezien alle urgente thema’s waar wij dagelijks mee worstelen, en die nooit het nieuws haalden ook best frustrerend.

Hoe anders is dat precies twee jaar later, ook vlak voor kerst. Nog steeds vroeg op, met dezelfde sterke kop koffie, alleen nu met het gevoel even niet te weten wat ik moet kiezen voor de Ochtend op 4. Ga ik het hebben over de Green Deal - het meest ambitieuze klimaatplan van Europa tot nu toe - die twee dagen eerder door Timmermans is gepresenteerd? Of over de klimaatconferentie die deze week in Madrid (naar later blijkt teleurstellend) wordt afgerond? En waar de 16-jarige klimaatactiviste Greta Thunberg te horen krijgt dat zij de jongste Time Person of the Year is geworden? In zowel de Green Deal als Madrid neemt “natuur” een centraal onderdeel in van de vele oplossingen waar naarstig naar gezocht wordt. De kranten staan al maanden vol met natuurnieuws. En niet alleen in die kranten die altijd al veel groen nieuws deelden. Er kan veel veranderen in twee jaar.

Ik kies voor dichter bij huis – het PBL rapport (Planbureau voor de Leefomgeving) dat die dag is gepresenteerd. Hierin staat dat de oplossing van de stikstofproblematiek niet alleen gezocht moet worden in het verminderen van stikstof in de natuurgebieden maar juist ook in het versterken van de natuur zelf. Een mooi bruggetje om tijdens mijn radiogesprek met Margriet Vroomans te maken naar het gesprek waar ik twee avonden daarvoor bij aanwezig was: een gesprek tussen Premier Rutte, Minister Schouten, de natuurorganisaties en wetenschappers over deze zelfde stikstofcrisis. Want nog een unicum: nog nooit zijn we in deze natuuraantallen afgereisd naar het Catshuis. Met een grote zorg dat de overheid niet de natuur gaat versterken om uit de stikstofproblemen te komen - waar ook het PBL voor pleit - maar juist de mogelijkheid onderzoekt om natuurgebieden te schrappen. De wereld op zijn kop.

In het Catshuis houden wij een pleidooi namens alle dertien natuurorganisaties in Nederland om te investeren in natuur. Investeren in haar diversiteit, waar in Nederland nog maar een luttele 15% van over is, waardoor vele plant-  en diersoorten er slecht aan toe zijn. Waaronder onze nationale vogel de grutto en vele vlinder- en bijensoorten. Maar ook investeren in de verbinding van de zeer versnipperde natuurgebiedjes in Nederland. Zoals het oude maar zeer urgente plan om de Oostvaarderplassen te verbinden met het Oostvaarderswold zodat soorten over een groter gebied kunnen migreren op zoek naar voedsel, in plaats van opgesloten rond te lopen in een klein gebied. Mijn ervaring in internationale natuurbescherming laat al lang zien dat diversiteit en connectiviteit heel hard nodig zijn voor een gezonde natuur en leefomgeving en een hogere welvaart en welzijn van de mensen die daar wonen. Maar dit draagt ook direct bij aan veerkracht: een robuuste natuur die tegen een stootje kan. Hoogst noodzakelijk  in een wereld waarin we steeds meer te maken krijgen met druk vanuit klimaatverandering (extremere temperaturen, droogte en neerslag) en landgebruik (een snelgroeiende wereldbevolking die gevoed moet worden).

En hoewel het effect van zo’n gesprek natuurlijk nog maar te bezien valt, was er wel een unicum: er werd in het Catshuis geluisterd. Er werd geluisterd naar het belang van investeren in onze natuur. Maar ook naar ons pleidooi om oplossingen te zoeken in de samenwerking tussen natuur en landbouw. Het kán alleen maar samen. We hebben de boeren juist keihard nodig om onze natuur weer gezond en robuust te maken. Nodig de volgende keer de boeren in het Catshuis dan ook alsjeblieft samen met ons uit, zeiden we. Die noodzaak om juist samen naar oplossingen toe te werken als tegengif tegen de steeds sterkere polarisering, werd door zowel Premier Rutte als Minister Schouten ondersteund.

De natuur staat vol in de spotlights, maar dit is geen reden om een gat in de lucht te springen. Want er zit ook een dieptrieste kant aan al die plotselinge aandacht. Niemand kan nog langer zijn ogen sluiten voor de erbarmelijke staat van natuur op onze planeet en daarmee de wereld die wij achter laten aan onze kinderen. Zelfs de mensen die het niet wilden zien, toen ik zwetend de ochtendkranten door moest spitten – zelfs die mensen geven voetje voor voetje toe: het kan zo echt niet langer. En dat geeft mij, de ras-optimist, weer hoop - dat we misschien wel in een unieke periode leven waarin we met z’n allen opstaan en zeggen: niet alleen de Amazone staat in brand, maar onze eigen natuur ook en dat accepteren we niet.

De Nederlandse natuur is van ons allemaal: van de stedeling, de ambtenaar, de natuurbeschermer, de bouwer en de boer. Het is ons huis en de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Die natuur is het waard om samen voor te vechten.