Broedende slechtvalken

Toekomstkunde les 24

Ola Jennersten / WWF-Sweden

De slechtvalk kwam zo'n 60 jaar geleden bijna niet meer voor in Nederland. De oorzaak was veelvuldig gebruik van gifstoffen. Maar met het verminderen van gifstoffen in de landbouw zijn de slechtvalken aan een opmars bezig. Ze broeden er op los! Momenteel zijn er wel een paar honderd slechtvalken in Nederland.

Tijdens deze les kijken kinderen live mee bij een broedend paartje. Ze leren over de eigenschappen en bekijken welk gedrag de slechtvalken vertonen. Ook weten ze na deze les waarom roofvogels belangrijk zijn voor de balans in de natuur.

Groep 5 en 6

Kinderen denken na over hoe de slechtvalk leeft en leren waarom er steeds meer zijn in Nederland. Door een live-video te bekijken zien kinderen hoe een slechtvalk-paartje aan het broeden is. Ze maken een geboortekaartje en tellen af naar het moment dat de eitjes uitkomen.

Extra informatie bij deze les

Opdracht 1

Een slechtvalk is een roofvogel. Hij moet elke dag jagen om zijn eten te vangen én rusten. Ook is het nu de tijd voor slechtvalken om eieren te leggen en kuikens uit te broeden. Al deze elementen kunnen terugkomen in het verhaal over de dag van de slechtvalk.

Opdracht 2

De bron is hier te vinden. De bron van deze les bevat filmpjes van ‘Beleef de Lente’. Je kunt de filmpjes eventueel samen bekijken. Ook is er een livestream.

Opdracht 4

Zestig jaar geleden was de slechtvalk in Nederland bijna uitgestorven.

Dit kwam grotendeels door het gebruik van bepaalde soorten landbouwgif (zoals DDT).

a. In het schema zie je dat gewassen worden bespoten met gif. De gewassen worden door kleine vogels gegeten, zoals duiven. Wanneer de slechtvalk veel kleine vogels opeet die gif hebben gegeten, sterft hij. Hij wordt als het ware vergiftigd.

b. Roofvogels zijn belangrijke predatoren. Zij staan aan de top van de voedselketen. Maar er zijn ook roofvogels die dieren eten die al dood zijn, dat zijn dus geweldige opruimers. Zonder roofvogels wordt het evenwicht in de natuur dan ook verstoord.

Opdracht 5

Het is erg leuk om regelmatig een kijkje te nemen bij op de website en bij de slechtvalken. Zo krijgen de kinderen een beeld van het broed- en leefgedrag van deze vogels.

Groep 7 en 8

Kinderen ontdekken hoe een slechtvalk jaagt en wat het belang van de slechtvalk is voor de natuur. Ze gaan een broedend slechtvalk-paartje volgen en rekenen uit wanneer de eitejs uitkomen. Door te tekenen volgen ze het paartje en registreren ze alles wat er gebeurt.

Extra informatie bij deze les

Opdracht 1

Kinderen zijn hier vrij om hun fantasie te gebruiken, maar een werkelijk antwoord is: vogel zit hoog om de prooi te spotten en op te jagen. Wanneer de prooi door slechtvalk 1 wordt opgejaagd, neemt slechtvalk 2 een duikvlucht van grote hoogte. Hij ‘slaat’ de prooi tijdens de duikvlucht. Soms doodt dit de prooi in één keer, soms is de prooi zo versuft dat hij naar beneden valt. Dan is hij gemakkelijk te pakken.

Opdracht 2

De bron is hier te vinden. De bron van deze les bevat filmpjes van ‘Beleef de Lente’. Je kunt de filmpjes eventueel samen bekijken. Ook is er een livestream.

Opdracht 4

a. Roofvogels staan aan de top van de voedselpiramide. Zij zorgen ervoor dat kleine (plaag)dieren (muizen, ratten e.d.) worden gegeten. Ook zijn er roofvogels (aasgieren) die aas eten. Dit betekent dat zij dieren die al dood zijn opeten. Dat zijn goede opruimers.

b. Roofvogels eten ook kleinere vogels. Dit kan betekenen dat als er veel roofvogels zijn, ook te veel soorten kleine vogels worden opgegeten.

Opdracht 5

Herinner kinderen eraan om regelmatig naar de bron van 2 te kijken. Schrijf het bijvoorbeeld op de kalender of bouw een wekelijks moment in.

Opdracht 6

De camera blijft het nest volgen totdat de kuikens groot genoeg zijn om uit te vliegen. Het is erg leuk en leerzaam om het voederen en opgroeien van de jonge slechtvalken te bekijken. Laat kinderen op het waarnemingenblad hier ook wat ruimte voor vrijhouden.

Live meekijken

Nog niet uitgekeken? Bekijk de website van de Vogelbescherming! Sinds de lente aangebroken is, kun je op deze website live bekijken hoe verschillende soorten vogels broeden, hoe eieren uitkomen en hoe kuikens opgroeien. 

Volg de vogels hier!

Lessenoverzicht

Bekijk de andere lessen van Toekomstkunde.