Groenlandse haaien zijn mysterieuze dieren. Deze haai leeft in het koudste en diepste deel van de Arctische oceaan en laat zich zelden zien. Het is dus erg moeilijk om onderzoek te doen naar zijn leefwijze. Wat wel bekend is, is dat de Groenlandse haai het oudste gewervelde dier ter wereld is! Schattingen tonen aan dat de haai soms wel 500 jaar oud kan worden.

De leeftijd van de Groenlandse haai wordt bepaald door zijn ogen. Hij heeft een unieke structuur in de lenzen van zijn oog. Hoe ouder het dier wordt, hoe meer laagjes aan de lens worden gevoegd. De haai heeft zelf weinig aan zijn ogen. Door een parasiet in de ogen van de meeste Groenlandse haaien kan hij niet veel zien, hij is bijna blind.

De haai groeit heel langzaam, bijna een centimeter per jaar. Als ze ongeveer vier meter lang zijn kunnen de vrouwtjes zich pas voortplanten. Dit betekent dat dit pas rond het 150^e levensjaar gebeurt! Het is nog niet duidelijk hoe het komt dat Groenlandse haaien zo oud kunnen worden. Het kan zijn dat het koude water ervoor zorgt dat ze weinig energie verbruiken door lage lichaamstemperaturen en daardoor minder 'slijten'.

Vroeger werd er gevist op deze haai voor zijn vlees. Het vlees is echter niet geschikt voor menselijke consumptie, en wordt zelfs als giftig bestempeld. Als het vlees niet op een goede manier werd bereid werden mensen ‘haai-dronken’, zoals een oude uitdrukking uit Noorwegen het beschrijft. Mensen raakten bedwelmd door het vlees en hadden dagen nodig om de roes weg te slapen.

In de 19^e eeuw is er gevist op de Groenlandse haai voor zijn leverolie. Dit heeft ervoor gezorgd dat de aantallen van deze haai omlaag gingen. Omdat de haai zich zo langzaam voortplant, zijn er nog steeds weinig Groenlandse haaien. Sinds het einde van de 20^e eeuw wordt er gelukkig niet meer gevist op de haai. Wel komt de haai soms vast te zitten in de netten van vissers, die eigenlijk op zoek zijn naar andere vissen.

Een andere bedreiging voor de Groenlandse haai is klimaatverandering. Door de opwarming van de aarde verandert het leefgebied van het dier. IJs smelt, stromingen veranderen, prooidieren verblijven op andere plekken. Doordat er minder ijs is, komt er ook meer scheepvaart in de Arctische oceaan, wat de dieren kan verstoren en wat vervuiling met zich meebrengt.

Het oudste gewervelde dier ter wereld is erg bijzonder. Honderden jaren lang heeft dit zeldzame dier het al overleefd in onze oceanen. Als een diersoort voorkomt in zulke kleine getalen en zich zo langzaam voortplant als de Groenlandse haai, kan het verlies van één dier al een grote impact maken op de hele populatie.

Er is weinig onderzoek gedaan naar de Groenlandse haai. Waarschijnlijk komt dit doordat er vroeger niet veel commerciële interesse in het dier is geweest. De laatste jaren is WWF meer bezig met onderzoek naar de Groenlandse haai. Er zijn nog veel dingen die we willen weten over het dier. Wat eet de haai? Hoe kan het dat hij zo langzaam zwemt en toch wat te eten heeft? Als we er achter kunnen komen waar de haai last van heeft of juist niet, is het makkelijker om goede beschermingsmaatregelen voor het dier te nemen.