Europese Commissie publiceert langverwacht plan om impact EU op ontbossing aan te pakken

EU-consumptie is niet alleen een belangrijke oorzaak van ontbossing, maar ook van de vernietiging van andere ecosystemen wereldwijd. De EU is topimporteur van soja, palmolie, cacao en vlees, en verantwoordelijk voor 36% van de wereldwijde import aan gewassen en veeteeltproducten die verband houden met ontbossing.

Anke Schulmeister, Senior Forest Policy Officer bij WWF's European Policy Office: “Ontbossing en aantasting van bossen vinden razendsnel plaats. Het is duidelijk dat de EU haar manier van consumeren radicaal moet herzien. De mededeling is een stap in de goede richting. De nieuwe Europese Commissie moet nu de klus klaren: we hebben krachtige wetgeving nodig om ervoor te zorgen dat geen enkel product dat verband houdt met ontbossing de EU-markt mag betreden, en we moeten producerende landen ondersteunen bij het aanpakken van de uitdagingen en oorzaken.”

Hoewel deze mededeling een stap in de goede richting is, moet een aantal zaken door de nieuwe Europese Commissie worden opgelost en/of behandeld:

• Acties moeten van toepassing zijn op alle ecosystemen die worden beïnvloed door EU-consumptie (zoals savannes die dreigen te worden omgezet in sojavelden) om onze negatieve impact te verminderen en de biodiversiteit te beschermen.
• Nieuwe handelsovereenkomsten moeten niet alleen bepalingen bevatten voor het behoud of duurzaam beheer van bossen en andere ecosystemen. De hoofdstukken over handel en duurzaamheid moeten verplicht worden gesteld en vergezeld gaan van strikte handhavingsmaatregelen. Regelmatige beoordelingen van bestaande handelsovereenkomsten en hun impact op de natuur en mensen moeten daarnaast de norm worden.
• De kernacties van het herleiden van financieringsstromen moeten niet alleen gericht zijn op het verhogen van de financiering voor duurzame acties, maar ook op het stopzetten van de financiering van maatregelen die ontbossing, bosdegradatie en ecosysteemconversie bevorderen.

WWF zette ontbossing voor de productie van grondstoffen als soja en palmolie jaren geleden op de agenda van de Europese Commissie. De afgelopen jaren werkte WWF samen met andere ngo’s, bedrijven en nationale overheden in het initiëren en uitvoeren van onderzoek en het lobbyen voor meer aandacht en maatregelen op Europees niveau. Hoewel WWF uiteraard blij is met de mededeling, moet de nieuwe Commissie nu aan de slag om het plan uit te voeren, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van wet- en regelgeving voor import.

WWF roept de Europese Commissie op om actie te ondernemen om de wereldwijde bos- en ecosysteemvoetafdruk van de EU wereldwijd effectief aan te pakken, onder meer door:

• Invoering van regelgeving om ervoor te zorgen dat risicomaterialen voor bossen en ecosystemen die op de EU-markt worden gebracht, duurzaam worden geproduceerd en niet gekoppeld zijn aan ontbossing, ecosysteemconversie of schending van de mensenrechten.
• Versterking van de samenwerking met producerende en andere consumentenlanden om de onderliggende drijfveren aan te pakken, en tegelijkertijd een beter bestuur te ondersteunen, de rechten van inheemse volkeren, kleine boeren en lokale gemeenschappen te respecteren en evenwichtige multi-stakeholderprocessen mogelijk te maken.
• Fundamentele hervorming van het bio-energiebeleid van de EU, dat zowel ontbossing bevordert als herbebossing voorkomt en activiteiten stimuleert die de uitstoot drastisch verhogen in vergelijking met fossiele brandstoffen.
• Het bieden van nieuwe prikkels om de impact van het voedselsysteem in de EU op de natuur en mensen in de EU en daarbuiten te verminderen.
• Introductie van maatregelen die ervoor zorgen dat alle financiële instellingen – inclusief banken, beleggers, verzekeraars en openbare instellingen – op geen enkele manier activiteiten ondersteunen die bijdragen aan ontbossing, aantasting van bossen en illegale houtkap of mensenrechtenschendingen.
• Zorgen dat de EU de internationale verplichtingen die zij is aangegaan – zoals de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering, het Verdrag inzake biologische diversiteit of de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling – zinvol uitvoert.
• In het kader van de Sustainable Development Goals zegde de EU toe de ontbossing tegen 2020 te stoppen – januari 2020 is minder dan een half jaar weg.