Dam Removal Europe in stroomversnelling

 

Veel van de dammen in Europa zijn niet meer in gebruik, maar zorgen er wel voor dat rivieren niet meer stromen. Hierdoor kunnen vissen hun paai- en voedselgebieden niet bereiken. Trekvissen zoals de zalm, de steur en de paling zijn sterk verminderd in aantal of verdwenen. En dit heeft weer gevolgen voor visetende vogels, zoals de lepelaar, de zwarte ooievaar en de zeearend. Het resultaat: de biodiversiteit van zoet water is sinds 1970 wereldwijd met meer dan 80% gedaald.

Natuurherstel met direct resultaat

“De oplossing is simpel”, vertelt Bart Geenen, hoofd zoetwater Wereld Natuur Fonds. “Dammen zonder functie moeten worden verwijderd zodat de rivier weer kan stromen. Gezonde stromende rivieren bieden veel voordelen: water dat op natuurlijke manier wordt schoongemaakt, bescherming tegen overstroming en droogte en voorziening van drinkwater en water voor de landbouw. Het verwijderen van dammen is één van de meest effectieve manieren om natuur te herstellen met direct resultaat.”

En steeds meer (lokale) overheden geven gehoor aan deze oproep; naar schatting zijn tot nu toe 4.500 obstakels van verschillende grootte verwijderd in Europa.

Sloop grootste dam tot nu toe van start

Afgelopen week is de sloop van de Yecla de Yeltes-dam in Spanje begonnen, een dam van meer dan 20 meter hoog en de tot nu toe grootste stuwdamverwijdering in Europa. De Yecla de Yeltes-dam ligt in de Huebra rivier in Salamanca, Spanje. Deze grote dam werd gebouwd in 1958, in eerste instantie om mensen van schoon drinkwater te voorzien. Later nam een nieuw drinkwatersysteem dit werk over en verloor de dam haar functie.

Door de sloop wordt 27 kilometer vrij stromende rivier hersteld en komt de natuur rondom de rivier de Huebra weer tot leven. De sarda en andere karperachtigen, die alleen in dit gebied voorkomen, gaan hiervan profiteren. Deze beschermde en sterk bedreigde vissoorten trekken de Huebra rivier op en af, van paai- naar leefgebied en krijgen nu weer de ruimte die ze nodig hebben.

Economische impuls

Ook voor de mens is het van belang dat de rivier weer vrij kan stromen. Het hernieuwde natuurgebied biedt volop kansen voor recreatie: zwemmen, wandelen en spelen. Dit is goed voor de lokale toeristische industrie en geeft een belangrijke economische impuls aan het gebied. Ook de landbouw- en drinkwatervoorziening langs de rivier zullen profiteren van het schonere water.

Levende rivier, levendige toekomst

Bart Geenen: “De dam in Spanje is pas de start! We staan aan het begin van een ‘Dam Removal beweging’. Ook in Frankrijk, Finland en Nederland zijn er plannen voor het verwijderen van dammen. Samen met lokale bevolking, water- en natuurorganisaties en overheden zetten we ons in om rivieren in Europa weer te laten leven – voor mensen en dieren.”