De neusaap in het kort
Neusapen zijn uitsluitend op het eiland Borneo te vinden. Ze hebben een lange staart, een bolle buik en zwemvliezen tussen de tenen.
Vooral de augurkvormige neus van een volwassen neusaapman is imposant. De grote neus dient om indruk te maken op rivalen en op vrouwtjes. Neusapen verdedigen hun groep fel tegen indringers. Daarbij slaken ze een toeterend gebrul. De neus die gewoonlijk slap naar beneden hangt, staat bij het schreeuwen recht vooruit. Waarschijnlijk versterkt hij ook het geluid. Neusapen leven altijd in de buurt van water. Met name in de mangrovebossen aan de kust, maar ook wel in moeras- en rivierbossen verder landinwaarts. Het zijn uitstekende zwemmers. Er zijn exemplaren 'opgevist' die zich kilometers ver op zee bevonden.
Stille verdwijning leefgebied
De grootste bedreigingen voor neusapen zijn de jacht voor bushmeat maar vooral ook de onopgemerkte vernietiging van de leefgebieden. De neusaap stelt specifieke eisen aan zijn omgeving en kan daarom niet overal leven. Om dat verlies van zijn leefgebied tegen te gaan is er veel data over de neusaap verzameld. Daarna zijn richtlijnen opgesteld voor het beheer van de overgebleven leefgebieden voor de managers van plantages of bossen en de lokale bevolking.
Buren van de orang-oetan
De leefgebieden van orang-oetans en neusapen grenzen min of meer aan elkaar, met een kleine overlap in de veen- en moerasbossen. Orang-oetans gaan zo goed als nooit de mangroves in. Ze overnachten ook niet in de bomen naast de rivieren zoals neusapen dat doen. Tussen de twee apen is daardoor nauwelijks sprake van concurrentie om voedsel.
Dit komt ook omdat neusapen geen rijp fruit kunnen eten. Daarmee heeft de neusaap een unieke rol in het ecosysteem. Hij eet vooral jonge bladeren en onrijp fruit waarvan de zaden niet zullen ontkiemen. Een neusaap verspreidt in tegenstelling tot de orang-oetan dus geen vruchtbare zaden in zijn uitwerpselen. Zo worden de voedselboomsoorten (die over het algemeen uitbundig voorkomen) in toom gehouden en krijgen andere soorten planten en bomen meer kansen om te groeien en ontstaat er dus een grotere diversiteit.
De samenwerking van WWF met de stichting Cross Nature voor de neusaap op Borneo begint in juli 2019.