In 2015 hebben de vijf arctische landen: Canada, Denemarken, Noorwegen, Rusland en de Verenigde Staten het Circumpolair-actieplan voor het behoud van ijsberen (CAP) opgesteld. Een 10-jarenplan met daarin maar liefst 62 actiepunten om de ijsbeer de ruimte te geven om zich aan de snelle veranderingen in het gebied aan te passen. Het gaat bijvoorbeeld om onderzoek, beheersen van mens-ijsbeer conflicten, maatregelen om de risico’s en invloed van scheepvaart en andere economische ontwikkelingen in het noordpoolgebied te verkleinen. De landen erkennen dat klimaatverandering de grootste bedreiging voor de ijsbeer is.

Versnelling nodig

Nu het plan twee jaar in uitvoering is heeft WWF de stand van zaken verwerkt in een scorecard. Daaruit blijkt dat de overheden van de vijf landen inderdaad meer inzet tonen op ijsbeerbescherming, maar de inspanning is nog ruim onvoldoende. Pas 5 procent van de actiepunten zijn daadwerkelijk afgerond. De huidige status van de ijsbeer is met een geschat aantal tussen de 22.000 en 31.000 ‘kwetsbaar’ volgens de Rode Lijst van IUCN. Wetenschappers houden er rekening mee dat tegen 2050 (oftewel binnen drie generaties ijsberen) de ijsbeer populaties met een derde zijn verminderd als gevolg van verlies van leefgebied (zeeijs) en andere bedreigingen.

IJsberen hebben geen paspoort

IJsberen zwerven vrij over de landsgrenzen heen dus internationale samenwerking is nodig om een toekomst voor de soort te verzekeren. Het CAP is het enige internationale mechanisme dat alle vijf arctische landen samenbrengt om te werken aan de toekomstige overleving van ijsberen. "Het is absoluut noodzakelijk dat deze landen echt leiderschap tonen en hun afspraken nakomen", zegt Gert Polet, Noordpooldeskundige van WWF. "Industriële ontwikkeling, verlies van leefgebieden en conflicten met mensen zijn allemaal serieuze en toenemende bedreigingen voor de overleving van de ijsbeer. De landen moeten zich verenigen om het CAP volledig ten uitvoer te brengen, zodat zij van elkaar kunnen leren, bedreigingen voor ijsberen kunnen bestrijden en met één stem kunnen spreken om de wereldwijde actie tegen klimaatverandering te stimuleren”.