VN-waterconferentie: water staat hoog op de internationale agenda
De VN-waterconferentie, die weer voor het eerst in 46 jaar wordt gehouden, wordt afgesloten met een indrukwekkende reeks toezeggingen van regeringen, bedrijven en het maatschappelijk middenveld. Dat gebeurt in de ‘Water Action Agenda’ die de dringende noodzaak van actie op het gebied van water- en zoetwaterecosystemen benadrukt.
Bart Geenen, zoetwaterexpert bij WWF-Nederland: “We hebben radicale, transformationele actie voor water nodig om de wereldwijde verslechterende water-, natuur- en klimaatcrises aan te pakken. Deze conferentie heeft eindelijk de centrale rol van zoetwaterecosystemen bij duurzame ontwikkeling bovenaan de wereldwijde agenda gezet.”
De VN-waterconferentie moet helpen internationale afspraken te maken op het gebied van water. De laatste keer was dat in 1977. Het is hoog tijd om nieuwe afspraken te maken. Er zijn nu 670 afspraken gemaakt door de 1200 organisatie uit 193 landen die erbij waren! Een mooi voorbeeld is het door WWF gesteunde initiatief van Colombia, Gabon, Congo, Ecuador, Mexico en Zambia die oproepen wereldwijd 300.000 km rivieren en 350 miljoen hectare wetlands (waterrijke natuurgebieden) te herstellen.
Naast de VN-Waterconferentie was er nog de ‘New York Water Week’. Tijdens deze week waren er veel evenementen om iedereen veel meer bij water te betrekken, meer bewustwording te creëren en tot acties te inspireren. Er was onder andere een World Water Filmfestival. De Australische Mina Guli liep binnen één jaar haar 200e marathon om aandacht te vragen voor de wereldwijde watercrisis. Ze droeg een banner van de Sustainable Development Goals over aan Koning Willem Alexander en daarmee was de conferentie afgelopen woensdag officieel van start gegaan.
De wereldbevolking is enorm gegroeid en daarmee ook ons watergebruik. Veel gebieden hebben te kampen met ernstige watertekorten. Bijna 2 miljard mensen hebben geen of slechte toegang tot water. Klimaatverandering zorgt voor meer watertekorten en meer extreem weer met meer overstromingen, meer stormen en een stijgende zeespiegel.
De gevolgen hebben we recentelijk gezien tijdens overstromingen in Pakistan, de droogte in hoorn van Afrika die zich nu ontvouwt en eilanden in de Koraaldriehoek en de Cariben die onder water dreigen te lopen. Het aantal weer-gerelateerde rampen is met 40% toegenomen in de laatste 20 jaar. En 90% van de mensen die sterven tijdens dergelijke rampen leeft in landen in ontwikkeling. Ook in Nederland ondervinden we steeds meer wateroverlast, droogte en hittestress, zoals de overstromingen in Limburg in 2021.
Tegelijkertijd hebben we een biodiversiteitscrisis. Het soortenaantal is sinds 1970 met 69% afgenomen. In zoetwatersystemen doen de dieren het met 83% het slechtst. Eén derde van alle zoetwatergebieden hebben we sinds 1970 verloren en dit verlies gaat op tempo door.
Bart Geenen: “Dat betekent ook dat de natuur, die ons kan helpen om de effecten van klimaatverandering te dempen, dat veel minder goed kan dan vroeger. Door ontbossing wordt minder water vastgehouden en ervaren we meer droogte. En door het verdwijnen van mangrovebos, dat als natuurlijke golfbrekers kan werken, zijn de kustbewoners in onder andere Afrika en Azië veel minder goed beschermd tegen de verwoestende kracht van stormen in hun kustgebieden.”
Bart vervolgt: “Daarom is de VN-waterconferentie zo belangrijk: water moet hoog op de internationale agenda staan en we moeten goede voorbeelden met elkaar delen. We kunnen niet leven zonder water. We kunnen geen veerkrachtige watersystemen hebben zonder de natuur te herstellen. Dít is het moment om de crises van onze generatie samen op te lossen, allemaal tegelijk. We moeten stoppen met het negeren van het verwoestende verlies van de natuur en beginnen met het herstellen van rivieren en wetlands.”
WWF vraagt aandacht voor de echte waarde van water en roept overheden en bedrijven op om samen rivieren, meren en andere zoetwatergebieden te beschermen en te herstellen, zodat we (weer) gezonde watersystemen hebben voor ons en de generaties na ons.
Bart: “Klimaatproblemen en waterproblemen zijn heel sterk met elkaar verbonden. In Nederland hebben we veel ervaring opgedaan met natuurlijke oplossingen om het hoofd te bieden aan overstromingen en droogte. Die ervaring willen we graag internationaal delen."
We hebben al jaren een goed waterbeheersysteem in Nederland en ook ervaring met overstromingen, zowel vanuit de zee als door grote afvoeren van de rivier. Na de grote overstromingen van 1993 en 1995 is het roer omgegaan en hebben we de rivier niet meer ingedamd, maar juist weer de ruimte gegeven. Tegenwoordig noemen we dit ‘natuurlijke oplossingen’ of in het Engels ‘Nature-based Solutions’. Een aantal jaar geleden was deze term nog helemaal nieuw, maar het was nu hét onderwerp tijdens deze conferentie.
Bart: “Iedereen lijkt zich bewust dat investeren in natuur noodzakelijk is en de weg vooruit is om de verschillende crises aan te pakken."
Voorbeelden van Nature-based Solutions zijn; het herbebossen van bovenstroomse gebieden om water vast te houden als het regent, maar ook om later in het jaar het water weer als een spons langzaam los te kunnen laten. Alleen hiermee kunnen we zorgen dat watervoorziening gegarandeerd wordt, ook in de droge perioden. Maar ook het herstellen van mangrove en koraal langs de kusten om de kracht van de golven en stormen te remmen en mensen langs de kust te beschermen. 40% van de wereldbevolking leeft binnen 100 km van de kust, dus er moet iets gebeuren en dit is een duurzame en kosteneffectieve oplossing.
Bovendien, vergeet niet dat het vaak om de meest kwetsbare mensen gaat. Als we voor natuurlijke oplossingen kiezen dragen we ook bij aan herstel van de natuur en levert het nieuwe kansen voor lokale mensen. Zoals een betere visstand en dus meer voedsel. Ze maken ons - vooral de meest kwetsbare gemeenschappen - weerbaarder tegen de impact van een veranderend klimaat.
Lokale bewoners weten vaak goed wat de waterproblemen zijn, wat wel en niet werkt en daarom heeft men vaak goede ideeën voor oplossingen, zoals gewassen die minder water gebruiken of beter tegen klimaatverandering bestand zijn. Die kennis moeten we gebruiken.
Bart benadrukt: “Het is van het grootste belang dat we lokale oplossingen ondersteunen en zorgen dat daar financiering voor komt. Nu is het nog zo dat minder dan 10% van de klimaatfondsen de meest kwetsbaren bereikte. Over het algemeen is de internationale financiering die naar natuurlijke oplossingen voor klimaataanpassing stroomt, ongeveer 5% procent van de totale klimaatgelden en dat is te weinig.”
Bart: “De VN-conferentie was hoopgevend, er komen flink wat internationale acties op het gebied van water aan. En natuurlijk kunnen we zelf ook wat doen. Zoals plantaardiger eten, minder consumeren en minder water gebruiken. Maar ook het hemelwater beter gebruiken door tegels te verwijderen en meer te beplanten. Iedereen kan bijdragen aan een grote wereldwijde verandering: veel druppels kunnen een stroomversnelling veroorzaken!"
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).