De mate van geweld tegen Pereira en Phillips toont aan hoezeer het Amazonegebied is overgeleverd aan het recht van de machtigste, waarbij geweld eerder regel dan uitzondering is. WWF is uiterst verontwaardigd over de situatie waarin de inheemse bevolking en hun beschermers door de Braziliaanse overheid worden behandeld. In officiële toespraken spreekt de overheid over ‘onze Amazone, de Amazone van alle Brazilianen’, maar in de praktijk worden wrede moorden niet opgehelderd, en gaan illegale mijnbouwers, landrovers, houtkappers, vissers en drugshandelaren vaak vrijuit. Het is de minachting van de overheid voor het Amazonegebied, zijn bewoners en zijn beschermers die de moord op Pereira en Phillips mogelijk heeft gemaakt en de moord op talloze anderen die hun leven hebben gewijd aan het gebied en de inheemse bevolking: Ari Uru Eu Wau Wau, Paulino Guajajara, Maxciel Pereira dos Santos, Zé do Lago, en vele anderen.
Bescherming inheemse bevolking afgezwakt
Brazilië staat op plek 4 van landen waar de meeste natuurbeschermers worden vermoord, meldt Global Witness. In 2020 werden in totaal 228 klimaat- en natuurbeschermers vermoord, waarvan veertig procent in Amazonelanden. De afgelopen jaren nam het geweld tegen inheemse gemeenschappen en natuurbeschermers toe. De fondsen voor natuurbescherming en de bescherming van deze mensen werden verder en verder gekort. Het eind is nog niet in zicht: er bestaan plannen om Funai (National Indigenous Foundation, een orgaan dat de rechten van inheemse gemeenschappen beschermt) te ontbinden en binnen het Congres liggen voorstellen om de bescherming van de gemeenschappen nog verder af te zwakken.
De dood van Pereira en Phillips weerspiegelt de dood van de Amazone zelf. In mei van dit jaar werden records verbroken: het aantal branden nam toe met 184 procent ten opzichte van een gemiddelde meimaand in de afgelopen tien jaar, én tussen januari en mei werd 2.867 km2 natuur vernietigd, waarmee voor het derde jaar op rij het record verbroken werd. We zijn nog nooit zo dicht bij het kantelpunt geweest waarop de Amazone zichzelf niet meer in stand kan houden. Het Amazon Science Panel wijst erop dat 17 procent inmiddels is ontbost, en nog eens 17 procent is aangetast. Tóch staan er op de agenda van het Nationaal Congres van Brazilië wetsvoorstellen om de vernietiging van ’s werelds grootste regenwoud verder te bespoedigen. Een regenwoud dat onmisbaar is voor dier, mens, natuur en klimaat.
Concrete acties overheid cruciaal
Deze nieuwste tragedie vraagt om een diepgaand onderzoek om na te gaan welke personen betrokken zijn bij de moord, en of er een link bestaat met de drugshandel in de regio. Het is noodzakelijk dat deze zaak bestraft wordt, en dat deze een referentie wordt in de strijd tegen straffeloosheid in dit door misdaad gedomineerde gebied. Niet te vergeten: de overheid moet haar rol vervullen met concrete acties die verdere bloedbaden voorkomen, zoals het terughalen van indringers in de inheemse gebieden van de Yanomami, de Uru-Eu-Wau-Wau en andere regio’s. Ook de Europese Bossenwet, die nu in voorbereiding is, moet ervoor zorgen dat de rechten van inheemse mensen geborgd zijn.Het is onaanvaardbaar dat de Amazone een wetteloos en straffeloos gebied blijft, waar zijn bewoners en beschermers hun leven niet zeker zijn.
