‘Zero deforestation’ in het Atlantisch Regenwoud in Paraguay
Paraguay was ooit een van de grootste ontbossers ter wereld. Sinds 2004 geldt in het Atlantisch Woud een tijdelijke stop op ontbossing, de zogenoemde wet ‘Zero Deforestation’. Sindsdien gaat de vernietiging van de unieke natuur gelukkig een stuk minder hard. Toch is elke verlenging van de wet weer spannend. Het parlement is net weer akkoord gegaan. Reden voor een klein feestje voor WWF en een coalitie van zo’n 60 natuur-, milieu- en gezondheidsorganisaties die zich inzetten voor dit belangrijke gebied. Het moratorium op ontbossing is een overwinning voor het Atlantisch Woud en de mensen die ervan afhankelijk zijn. We spreken erover met onze bossenexpert Merijn van Leeuwen.
Het Atlantisch Woud strekt zich uit over Argentinië, Brazilië en Paraguay. Ooit was dit bijzondere gebied ruim dertig keer zo groot als Nederland. Nu past ons land er nog maar vijf keer in. Nederlanders helpen met de actie Bosje Bomen mee aan het herstel van een deel van het Braziliaanse deel van het Atlantisch Woud. Zijn de problemen in Brazilië en Paraguay vergelijkbaar?
“Eigenlijk zijn de problemen en de dreigingen voor de natuur helaas heel vergelijkbaar: in beide landen is het Atlantisch regenwoud tot begin deze eeuw grootschalig ontbost voor met name soja en veeteelt.”
Komen hier dezelfde soorten voor als in het Braziliaanse deel van het woud?
“Je moet weten dat Brazilië en Paraguay samen met Argentinië, de Upper Parana ecoregio, delen. Veel mensen kennen Iguazu, de grootste watervallen van de wereld. In de regenwouden rond de watervallen leven de grootste aantallen jaguars van het Atlantisch regenwoud. Ik ben er enorm trots op dat dankzij de beschermingsprojecten van WWF en lokale partners de aantallen in 15 jaar zijn gestegen van 40 naar 105. Verder komen hier zo’n 70 soorten zoogdieren en meer dan 400 vogelsoorten voor, waarvan een derde uniek voor het Atlantisch regenwoud. Die komen dus alleen daar voor en dat is een paradijs voor vogelaars zoals ik er een van ben.”
Toch geldt in Brazilië wel een tijdelijk verbod op ontbossing van de Amazone. Is het Braziliaanse Atlantisch Woud helemaal ‘vogelvrij’?
“Er is inderdaad een sojamoratorium voor de Braziliaanse Amazone. Dat verbod wordt nog steeds redelijk gehandhaafd. De Boswet, de Forest Code, is een heel ander verhaal. Deze wet houdt in dat je als landeigenaar in de Amazone maximaal 20% van je land mag ontbossen. Deze wet wordt op dit moment massaal overtreden: een groot deel van de ontbossing in de Braziliaanse Amazone is volgens de Braziliaanse wet dan ook illegaal. Sinds 2006 (dus twee jaar na Paraguay) geldt er in Brazilië de Boswet van het Atlantisch Woud. Dus bos mag ook daar niet meer worden gekapt. Net zoals in Paraguay heeft dit ook in Brazilië heeft tot een scherpe daling in ontbossing geleid. Bos is hier dus echt goed beschermd. Het voornaamste probleem is alleen dat de overgebleven stukken vaak te klein zijn om zichzelf en de dieren die er leven in stand te houden. En daarom is het ook zo belangrijk om dit gebied te herstellen, zoals we met Bosje Bomen doen.“
Wat houdt die wet in Paraguay eigenlijk in?
“De ‘Zero Deforestation’ wet in Paraguay geldt voor tien jaar, en is specifiek voor het zeer biodiverse Atlantisch Woud. De wet is echt van vitaal belang voor de bescherming van de inheemse bossen in deze regio. Deze wet biedt allereerst bescherming aan de nog bestaande bossen, deze mogen niet gekapt worden. Ook zit er een heel concreet financieel mechanisme aan vast zodat er ook echt een voordeel in zit voor de grondbezitters in die regio om het bos te behouden. Ze hoeven bijvoorbeeld geen belasting te betalen. Verder zijn de straffen voor personen of bedrijven die toch ontbossen omhoog gegaan.”
Zou de verlenging van de stop op ontbossing in buurland Paraguay de druk op de regering-Bolsonaro kunnen verhogen?
“Ik denk eerlijk gezegd dat het niet veel uitmaakt. De huidige regering is vooral intern gericht. Veel Brazilianen zijn inmiddels doordrongen van de noodzaak van beschermen van het Atlantisch Regenwoud en daar zal dan ook de druk om het gebied te beschermen vandaan moeten komen. Maar ook westerse landen hebben een verantwoordelijkheid. Inkopende landen en bedrijven moeten geen ontbossingsgerelateerde producten meer kopen. Dan valt het korte termijn economische argument om te ontbossen weg. En voor korte termijn economische argumenten is de regering zeker gevoelig. Dit geldt waarschijnlijk net zo goed voor Paraguay.”
Ook bijdragen aan bosherstel in het Atlantisch Regenwoud? Stuur dan een Bosje Bomen naar jouw familie of vrienden! Het mooiste cadeau van de wereld. Voor elk gegeven Bosje herstellen wij bos in het Atlantisch Regenwoud. En de ontvanger krijgt een video zijn mail en een aandenken thuisgestuurd.
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).