5 redenen om nu te starten met 0% BTW op groente en fruit

1. Goed voor onze gezondheid

Het eten van groente en fruit geeft veel voordelen voor je gezondheid en hangt samen met een lager risico op chronische ziekten. Daarom is het advies om dagelijks 250 gram groente en 200 gram fruit te eten en wekelijks een portie peulvruchten (die verlagen je cholesterol). We eten wel steeds meer hiervan, maar slechts 29% van de mensen eet genoeg groente en 18% genoeg fruit. Volgens het Voedingscentrum hebben mensen die veel groente en fruit eten een lager risico op hartziekte en beroerte, hangt het eten van groente samen met een lagere kans op darmkanker en is er een aantoonbaar lager risico op diabetes en longkanker door het eten van groene bladgroente. Het is dus belangrijk alles op alles te zetten om de consumptie omhoog te krijgen!

2. Goed voor de planeet

Kies voor een voedingspatroon dat veel groente, fruit, volkoren producten, noten, peulvruchten, en plantaardige oliën levert; maar met weinig rood en bewerkt vlees, volle zuivel en harde vetten. Dat is zowel gezond als duurzaam en het belangrijkste advies van de Gezondheidsraad. De milieu-impact van je voedingspatroon kun je met zeker een derde verlagen door dit advies te volgen. Het is dus belangrijk dat de overheid groente, fruit, noten en peulvruchten goedkoper maakt. Ook als het gaat om de klimaat-, biodiversiteits-, en stikstofdoelen te halen. Daarom vindt WWF het ook belangrijk om bonen en noten als goede plantaardige eiwitbronnen in de regeling mee te nemen. 

3. Financiële prikkels werken

Door middel van beleid en wet- en regelgeving heeft de Nederlandse rijksoverheid de mogelijkheid om de voedselomgeving verbeteren, zodat de gezonde en duurzame keuze de gemakkelijke keuze is. Financiële prikkels zijn daarbij een belangrijk instrument naast productverbetering, verbieden van reclames, en regels voor kantines en bedrijfsrestaurants. Het rapport van het ministerie concludeert vrij stellig dat de consumptie door de maatregel maar 4% stijgt en dat "de gezondheidseffecten van een geringe stijging van de consumptie van groente en fruit (4 procent) waarschijnlijk beperkt zijn". Maar dat is maar de vraag, want dit is helemaal niet onderzocht. Er zijn echter genoeg studies te vinden die grotere effecten laten zien, vooral als ongezond voedsel tegelijkertijd duurder wordt. En de onderzoekers stellen wel: "hoe groter het prijsverschil, hoe meer mensen zullen kopen. De populatie als geheel schuift een klein stukje de gezonde kant en dat is winst" (NRC, 26 april ’23).

4. Inclusiviteit voor lage inkomens

Het is natuurlijk belangrijk dat een gezond en duurzaam menu betaalbaar blijft voor alle inkomensgroepen en niet dat duurzaamheid alleen iets is voor rijken. Basisproducten zoals graanproducten, groente, fruit, bonen, noten en olie moeten gewoon gekocht kunnen blijven worden. Een 0% BTW op deze producten draagt daaraan bij. Het is juist nu belangrijk dat in tijden van sterke inflatie de overheid dit soort prijsmaatregelen neemt, voedselbanken ondersteunt en bijvoorbeeld een programma opzet voor het verstrekken van vouchers aan mensen onder een bepaalde inkomensgrens voor het kosteloos afnemen van gezonde, duurzame voedingsmiddelen.

5. Meer biodiversiteit op je bord

De Wereldlandbouworganisatie FAO (2010) benadrukt het belang van meer soorten groenten en fruit in ons winkelmandje: "Diversiteit over zoveel mogelijk voedselgroepen zorgt voor een toereikend voedingspatroon, verhoogde voedselzekerheid, een verminderde inname van giftige stoffen en bescherming tegen chronische ziekten". Recent onderzoek geeft aanwijzingen dat hoe meer soorten fruit je eet, hoe gezonder je voedingspatroon is. En hoe meer soorten op ons bord, hoe meer soorten op de akker en uiteindelijk hoe meer soorten insecten en andere dieren op de boerderij en in de bodem. Van de 6000 planten die geteeld kunnen worden eten we nu maar enkele tientallen. Ons advies: leef je uit met betaalbare groente en fruit! Van monocultuur naar biodiversiteit op je bord.