Elke van Gils
Wildlife crime-expert van WWF
18 april 2023

Go go gadget!

In een wereld met de meest innovatieve gadgets en snufjes ontkomen we er niet aan om die toe te passen in natuurbescherming. Een neushoorn met een GPS-zender in zijn hoorn, een cameraval die zelf ’ziet’ of er een stroper in de buurt is of een barcodescanner die kan identificeren van welke schildpadsoort een souvenir is gemaakt. Het is er al allemaal!

Toegankelijke tech

Technologie is duur en we zien dat het vaak als eerste ontwikkeld en toegepast wordt in zeer gespecialiseerde en geheimzinnige instanties zoals de CIA en NASA. Maar hoe tof zou het zijn als we die innovatieve technieken ook kunnen gebruiken om wildlife te beschermen tegen stropers, of lokale gemeenschappen op tijd kunnen waarschuwen voor gevaarlijke dieren?

Technologie wordt steeds toegankelijker voor sectoren waar minder geld te besteden is, zoals in natuurbescherming. Gelukkig zijn er partijen die gratis of tegen een gereduceerd tarief sensoren willen ontwikkelen die bruikbaar zijn voor natuurbeschermingsorganisaties.

Olifant loopt in het donker, verborgen camera WW1105309

Foto gemaakt door een cameraval

Efficiënter en effectiever

Technologie zal nooit het werk van natuurbeschermers in het veld, zoals rangers, vervangen. Maar het maakt hun leven wel een heel stuk makkelijker! Of in ieder geval: minder ingewikkeld. Technologie kan ze ondersteunen in hun werk, zodat ze efficiënter en effectiever zijn.

Neem bijvoorbeeld het beschermen van neushoorns tegen stropers. Rangers lopen enorme afstanden om neushoorns te volgen en ervoor te zorgen dat stropers niet toe kunnen slaan. Maar als je weet waar de neushoorns zijn omdat er een GPS-zender in hun hoorn zit die ieder uur een signaal afgeeft, gaat het een stuk makkelijker. Zo kunnen rangers gericht patrouilles uitvoeren en ervoor zorgen dat de gebieden waar de neushoorns zitten niet toegankelijk zijn voor stropers.

We werken met Hack the Planet, een aftakking van softwarebedrijf Q42 die zich inzet voor goede doelen, aan een nieuwe sensor die zelfs kan detecteren waar in een gebied stropers zijn. Stropers maken namelijk gebruik van hun mobiele telefoon als ze contact opnemen met hun transportauto, om het gebied in of uit te komen met hun buit. Het signaal van de mobiele telefoon kan opgevangen worden door de anti-stroperijsensor en geeft vervolgens een alarm af in de controlekamer. Zo weten rangers precies waar ze naartoe moeten gaan om de stropers te onderscheppen. De rangers zijn dus nog steeds hard nodig, maar de technologie zorgt voor veel meer aanknopingspunten voor interventies.

Neushoorn zonder hoorn WW138027

Mens-dierconflicten

Een andere belangrijke toepassing is het voorkomen van conflicten tussen wildlife en lokale gemeenschappen. Je kunt je wel voorstellen dat het nogal wat risico met zich meebrengt om een olifant in je achtertuin te hebben die je gewassen vertrapt of een leeuw die iedere nacht op kan duiken om je vee op te eten.

We werken samen met Smart Parks, een bedrijf dat technologie ontwikkelt voor natuurbescherming, om geavanceerde halsbanden te maken die olifanten en leeuwen kunnen volgen in zelfs de meest afgelegen gebieden. De halsband geeft de locatie van het dier door via het LoRa (Long Range) Netwerk. Dit is een speciaal communicatiesysteem dat ervoor zorgt dat zelfs in gebieden zonder telefoonbereik communicatie mogelijk is. Zo kan een onderzoeker, ranger of boer volgen waar het dier naartoe loopt en zien of het mogelijk conflicten gaat veroorzaken met mensen.

Slimme camera’s

Hack the Planet heeft ook een slimme cameraval ontwikkeld, die detecteert welk dier er op de foto staat. Deze slimme cameravallen worden geïnstalleerd rondom landbouwvelden. Als er een olifant voor de camera loopt, gaat er een alarm af en weet de boer dat er een olifant op zijn gewassen af komt. De slimme cameraval is uitgebreid met een speaker die harde geluiden afspeelt om de olifant af te schrikken. Dit geeft de boer wat extra tijd om hulp in te schakelen om de olifant weg te jagen en zijn gewassen te beschermen.



Leeuwenalarm

In Namibië werken we met een vergelijkbaar systeem om leeuwen weg te houden. De leeuwen dragen een halsband die communiceert met een alarmtoren. De alarmtoren is in de buurt van een dorp gepositioneerd. Zodra de toren de leeuw detecteert gaat er eerst een lichtsignaal af. Zo zien dorpelingen dat er een leeuw in de buurt is en dat ze zichzelf en hun vee veilig moeten stellen. Als de leeuw nog dichterbij komt gaat er een geluidssignaal af om mensen te waarschuwen. Speciale lion rangers komen dan ook in actie om naar de juiste locatie te gaan en de leeuw weg te jagen.

DNA-scanner Shellbank

Technologie kan ook ondersteuning bieden in andere onderdelen van ons werk, zoals het opsporen van illegale handel. Je kunt je voorstellen dat het voor de douane ontzettend veel werk is om alle bagage die een land binnenkomt te checken. Daarom is er een soort barcodescanner ontwikkeld die aan de hand van het DNA van een product laat zien van welke diersoort het gemaakt is.

Zo is er bijvoorbeeld een DNA-database opgebouwd speciaal voor alle zeeschildpadsoorten, Shellbank. De douane kan het product scannen en in de database zien of het om een illegaal product gaat en uit welke regio het dier afkomstig is. Dit scheelt een hoop tijd omdat ze geen specialisten hoeven in te schakelen of monsters hoeven op te sturen om uit te zoeken van welk materiaal een product gemaakt is.

Zeeschildpadden als decoratie WW190115

Technologie voor de toekomst

De innovatie vliegt ons dus letterlijk en figuurlijk om de oren, van drones tot artificiële intelligentie. Het zorgt ervoor dat we ons natuurbeschermingswerk beter uit kunnen voeren en meer impact kunnen bereiken voor bedreigde dieren en mensen die met die wilde dieren samenleven.

Lees meer blogs van WWF-medewerkers

Merijn Hougee

Samenwerken met de piraten van de Koraaldriehoek

Merijn Hougee vertelt over deze onverwachte samenwerking
Meer info
Voedselbos Ketelbroek

Natuurpositieve landbouw: van droom naar realiteit

WWF-medewerker Floor Ambrosius vertelt je alles over voedselbossen.
Meer info

Een Reis naar de Derawan-eilanden: Bescherming van Onze Blauwe Planeet

Monique Sumampouw vertelt over haar reis naar de koraaldriehoek.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).