Natuurbescherming, educatie en wetgeving gaan hand in hand
Helaas hebben zeeschildpadden met veel bedreigingen te maken: van (plastic) vervuiling en bijvangst tot de gevolgen van klimaatverandering. Sea Turtle Conservation Curaçao (STCC) zet zich dagelijks in om deze dieren te beschermen en hun leefomgeving te verbeteren. Hun werk richt zich op reddingsacties, rehabilitatie, onderzoek en vooral ook op bewustwording bij zowel de lokale gemeenschap als toeristen.
“Naast natuurbeschermingswerk is educatie net zo belangrijk,” vertelt Ard Vreugdenhil, velddirecteur van STCC. “Alleen als de gemeenschap zich verantwoordelijk voelt voor de natuur, kunnen we die blijvend beschermen.”
Niet alleen vervuiling, ook toerisme vormt een groeiende bedreiging. Playa Piskadó en Klein Curaçao zijn populaire plekken waar veel bezoekers komen, maar door het gebrek aan beheer en toezicht ontstaan er problemen.
Op Playa Piskadó zie je vaak tourbussen vol toeristen die in groepen het water ingaan om met de schildpadden te zwemmen. Voor bezoekers lijkt het een leuk uitje, maar voor de dieren kan het stressvol en benauwend zijn. Sommige mensen raken de schildpadden aan of zwemmen er vlak achteraan. Wat er gebeurt op Playa Piskadó is pijnlijk om te zien.
Vroeger was dit een klein en rustig vissersstrand. De naam Piskadó betekent zelfs ‘visser’. Je zag er een paar zeeschildpadden en verder weinig activiteit. Er waren zelfs geen strandstoelen. Nu is dat heel anders: er staan verhuurde ligstoelen, je kunt er wateractiviteiten boeken en er zijn kraampjes met eten, drinken en souvenirs. Op zich is daar niets mis mee, maar zonder goed beheer is het strand veranderd in een soort wild wild west.
Ook op Klein Curaçao merkt STCC regelmatig dat toeristen zich niet aan de regels houden. Zo zijn er voetsporen te vinden in afgezette nestgebieden, worden er vuurtjes gemaakt op het strand en staat de muziek vaak tot laat in de avond hard aan. Voor de schildpadden die in alle rust hun eieren willen leggen, vormt dit een enorme verstoring.
Momenteel heeft STCC haar handen vol aan het monitoren op Klein Curaçao, waar het team dagelijks heen moet. Gemiddeld worden er per nacht 2 tot 3 nieuwe nesten aangetroffen. Voor deze controles reist het STCC-team elke dag ongeveer twee uur heen en terug met de boot.
Vaak gebeurt dit niet bewust, maar uit onwetendheid. Daarom organiseert STCC infosessies voor toeristen en geven ze op verzoek ook gastlessen op scholen. Idealiter zou de Curaçao Tourist Board deze voorlichting standaard opnemen in hun trainingen en bijeenkomsten met touroperators en gidsen.
Duikscholen zijn gelukkig al een belangrijke partner: bijna allemaal hebben ze een infopakket van STCC en geven de informatie door aan hun klanten. Ze fungeren als extra ogen en oren: zodra ze iets bijzonders zien, schakelen ze STCC in. Ook met vissers werkt STCC goed samen. In samenwerking met de coöperatie Federashon Kooperativa Uní di Produkshon wordt regelmatig voorlichting gegeven aan zowel amateur- als beroepsvissers.
Foto: Ingo van Veghel, veldassistent bij STCC.
Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk educatie is. Ik ben geboren en getogen in Suriname en verhuisde op mijn zeventiende samen met mijn moeder naar Curaçao. Op Curaçao maken basisschoolleerlingen standaard kennis met natuuronderwijs: zij bezoeken het educatiecentrum van Carmabi, waar verschillende lespakketten over de natuur worden aangeboden. Zelf heb ik dat nooit gehad, waardoor ik bepaalde kennis pas op latere leeftijd heb opgedaan.
Een voorbeeld blijft me bij: tijdens mijn stage in Curaçao kreeg ik van mijn directeur, die dol was op vissen, een papegaaivis mee om thuis te bakken. Het leek mij gewoon een mooie vis en hij smaakte ook goed. Pas jaren later, toen ik bij het Wereld Natuur Fonds werkte, ontdekte ik dat ik de papegaaivis niet moet eten. De papegaaivis cruciaal is voor gezonde koraalriffen. Deze vissen eten algen die anders het koraal zouden overwoekeren en maken zelfs het witte zand op onze stranden. Sindsdien kijk ik met heel andere ogen naar wat er op mijn bord ligt.
Educatie is dus essentieel, maar alleen educatie is niet genoeg. Wetgeving en handhaving zijn minstens zo belangrijk. Op Bonaire is dit al stevig geregeld: daar zijn sleutelsoorten zoals de papegaaivis beschermd en staan er forse boetes of zelfs gevangenisstraffen op het verstoren van schildpaddennesten.
Wat mij blijft verbazen, is hoeveel rollen STCC tegelijkertijd moet vervullen: natuurbeschermer, voorlichter én lobbyist. En dat allemaal met een heel klein team van slechts één fulltime en één parttime medewerker, ondersteund door 150 vrijwilligers in totaal, waaronder een vaste groep van zo’n 40 vrijwilligers die wekelijks actief zijn.
Hun middelen zijn beperkt en fondsenwerving blijft lastig. Door de bestuurlijke situatie op Curaçao komt STCC vaak niet in aanmerking voor Nederlandse of Europese subsidies. En lokaal moeten ze concurreren met andere waardevolle initiatieven, van natuurbehoud tot voedselbanken en weeshuizen.
Toch blijft STCC vooruitkijken. Een groot plan dat al in de maak is, is de oprichting van een rehabilitatiecentrum. Daarin komen een educatieruimte, onderzoeksfaciliteiten en een hospitaal voor zieke schildpadden. Zodra hun gezondheid is hersteld, worden deze dieren weer teruggezet in zee.
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).
