Hoe pijnboompitten en paddenstoelen de Siberische tijger helpen

Zo’n ‘natuurbeschermingsconcessie’ was tien jaar geleden iets nieuws en werd bedacht door WWF. Het is een vergunning waarbij lokale gemeenschappen voor een lange tijd, tot wel 49 jaar, waardevolle bossen pachten en bosproducten zoals pijnboompitten, bessen, paddenstoelen, kruiden en andere niet-houtproducten mogen oogsten en verkopen.

Sociale onrust

WWF begon in 2010 het idee van dit soort langdurige vergunningen te onderzoeken op een moment dat het kappen van beschermde bossen in het Russische verre oosten hand over hand toenam en de tijger zijn leefgebied almaar kleiner zag worden. Het verlies van de bossen was slecht voor de natuur en veroorzaakte veel sociale onrust. De illegale houthakkers drongen diep de ongerepte Koreaanse-pijnboombossen binnen inclusief de zones waar lokale mensen kostbare pijnboompitten oogstten. Zij zagen hun inkomen en manier van leven in gevaar komen. Hun protesten leidden tot hevige rellen.

Oplossing voor de lange termijn

Evgeny Lepyoshkin, projectleider Bossen bij WWF in Rusland: “Als zelfs Koreaanse dennen in bossen die beschermd zijn niet meer veilig zijn voor houtkapbedrijven móet je wat bedenken. WWF zag het verpachten van bos voor niet-houtproducten als enige manier om de bossen te behouden. Een pachter zou zorgen voor de bescherming van de dennen die geld in het laatje brengen. En bosbranden en houtkap bestrijden.” Het idee vond weerklank en een aantal pilots ging van start.

Goed voor mens en natuur

Nu, tien jaar later zijn in twee oostelijke provincies 330.000 hectare Koreaanse pijnboombossen verpacht als natuurbeschermingsconcessie. Een van de eersten was die van Melnichnaya in Noord-Primorye.  Sidatun, een collectief van lokale ondernemers, jagers en vissers pacht het bos dat voor tijgers een belangrijke verbinding vormt met andere beschermde gebieden. Er zijn 20 vaste en 300 seizoensgebonden banen ontstaan, het collectief levert brandhout aan dorpelingen en betaalt mee aan het onderhoud van de lokale wegen en de scholen. Er zijn brandweer- en anti-stroperijbrigades gevormd en van materialen voorzien, er is 183 km aan brandgangen aangelegd, het aantal hoefdieren is verdubbeld tot 7000 met als resultaat dat het aantal tijgers is toegenomen van 4 naar 15. Een aansprekend resultaat, goed voor mens en natuur.

Succesvolle bescherming

Het totale aantal Siberische tijgers in Rusland is nu ongeveer 580. Tachtig jaar geleden waren dat er nog maar 40. Dat is gelukt met geprofessionaliseerde anti-stroperijpatrouilles en rangers die illegale houtkap tegengaan, door beschermde gebieden uit te breiden en met elkaar te verbinden en een goede aanpak van mens-tijgerconflicten. En door de vindingrijkheid, vooruitziende blik en liefde voor de natuur van lokale gemeenschappen en natuurbeschermers.