Bas Roels, zoetwaterexpert bij het Wereld Natuur Fonds: “Het is teleurstellend dat de Tweede Kamer vandaag geen concrete maatregelen ontving waarmee zeldzame trekvissen optimaal kunnen profiteren van het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen. Natuur en visserij kunnen prima samen gaan, maar op deze kwetsbare plek is bescherming voor trekvissen uit voorzorg nodig. Op 13 februari 2020 vergadert de Internationale Rijncommissie in Amsterdam, dit zijn alle Ministers van de landen aan de Rijn. Eén van de afspraken tussen de landen is om ervoor te zorgen dat trekvissen zoals de zalm weer ongestoord in de Rijn kunnen zwemmen. Daar hoort dus een veilig passeerbare Haringvlietdam bij. We gaan er vanuit dat Nederland in opmaat naar deze conferentie alsnog tot de juiste maatregelen komt. Zeker ook omdat veel vissen in het voorjaar van zee naar rivier willen trekken om zich voort te planten. Laten we niet nog een jaar verloren gaan!”
Zeldzame trekvissen
Sinds begin 2019 staan de Haringvlietsluizen regelmatig op een kier. Daardoor kunnen vissen als zalm en steur na 47 jaar weer vanaf de Noordzee de rivieren Rijn en Maas opzwemmen om zich voort te planten. De voordeur naar West-Europa staat weer een klein beetje open, nadat op tal van plekken stroomopwaarts al eerder door andere EU-lidstaten belangrijke barrières zijn geslecht en honderden miljoenen euro’s zijn geïnvesteerd om kwetsbare trekvispopulaties te beschermen.
Rond de Haringvlietdam vindt visserij plaats met fuiken, staand wantnetten en sleepnetten. Vissen die rond de Haringvlietsluizen in de zoet-zoutwaterovergang verblijven, worden daardoor aanzienlijk verstoord of per ongeluk gevangen. Om trekvissen echt de ruimte te bieden, is het cruciaal om afspraken te maken over de huidige visserij aan beide kanten van de sluizen. Een paar weken terug riepen buitenlandse natuurorganisaties de minister ook al op om met maatregelen te komen. Zij boden een brandbrief aan op 19 november 2019.
Visserijvrije zone rond Haringvlietsluizen
In opmaat naar het op een kier gaan van de Haringvlietsluizen werken zes natuurorganisaties sinds 2015 samen voor het Haringvliet. Dit zijn het Wereld Natuur Fonds, ARK Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten, Sportvisserij Nederland, Staatsbosbeheer en Vogelbescherming Nederland. De natuurorganisaties werken eensgezind aan een dynamische delta met rust-, voedsel en broedplekken voor vogels en vissen. De natuurorganisaties hebben in 2017 het initiatief genomen om de visserijsector en de overheid om tafel te brengen in aanloop naar het op een kier gaan van de Haringvlietsluizen. Helaas heeft dit niet tot een gezamenlijke oplossing geleid voordat de sluizen op een kier werden gezet.
Op 24 januari 2019 heeft de Tweede Kamer vervolgens aan Minister Schouten van LNV gevraagd om tot concrete visserijmaatregelen rond de Haringvlietdam te komen. De bal ligt nu bij de Minister. Zij heeft de middelen om rond de sluizen een visserijvrije zone in te richten en de betrokken vissers daarvoor te compenseren. Daarmee krijgen trekvissen ruim baan in het Haringvliet zodat de kier kan functioneren zoals die bedoeld is: internationale vismigratie.
Op 13 februari 2020 komt de ministerraad bijeen van de Internationale Commissie ter bescherming van de Rijn. Nederland is gastheer en ontvangt alle ministers van de landen langs de Rijn. Het kan toch bijna niet anders dan dat de minister tegen die tijd de gewenste maatregelen rond de Haringvlietdam heeft ingevoerd en dit kan presenteren aan haar buitenlandse collega’s.
