WWF / Merijn Hougee
Close-up van Arjan de Groene
Arjan de Groene
Oceanenexpert en coördinator Cariben
01 april 2020

Natuurbescherming in tijden van Corona

Vorige maand vertrok ik vol goede moed naar onze Caribisch Nederlandse eilanden. Ik had allerlei plannen en afspraken om samen met onze lokale partners de bescherming van zeeschildpadden en koraalriffen verder op te tuigen. Nou werken we hier al langere tijd aan, maar er was nu een extra aanleiding met mogelijk nieuwe kansen. De Tweede Kamer heeft namelijk vorig jaar de minister van LNV (Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit) gevraagd om een Koraal Herstel Plan te maken omdat het niet goed gaat met de riffen op onze Caribische eilanden. Sindsdien zijn mijn collega’s en ik druk bezig met onze natuurpartners, de toerismesector, de verschillende betrokken ministeries en de lokale overheden om dit plan verder vorm te geven, want de tijd dringt voor de koraalriffen.

Rioolwater in zee

100% afvalwaterzuivering is broodnodig om de vervuiling op het koraal te stoppen, maar wat betekent dat nou precies? In Europees Nederland is het de normaalste zaak van de wereld dat je de WC doortrekt en je hoopje door een hypermoderne installatie gezuiverd wordt en je schoon water overhoudt aan het einde van de rit. Maar op de eilanden gebruiken de meeste mensen nog ouderwetse lekkende beerputten waarbij de inhoud via het grondwater in zee terecht komt of, erger nog, directe lozing in zee. Eén van de eerste keren dat ik voor de kust van Kralendijk zwom dreef er een ondefinieerbare bruine massa langs mijn hoofd. Even later een stuk wc-papier…

De zee lost het wel op

Het grote probleem met afvalwaterzuivering is dat je het niet ziet (tenzij je erin zwemt). Je trekt door, je ‘nummer twee’ spoelt weg en klaar. Je ziet niet direct wat de gevolgen zijn van jarenlang je uitwerpselen op dezelfde plek in de grond te laten spoelen. Of in zee laten lopen. De zee is zo groot, dat verdwijnt toch wel?


Meer poep, meer algen, minder koraal

Maar dit afvalwater is een milieuramp met als gevolg dat er in het grond- en kustwater hoge concentraties voedingsstoffen zitten. Wat betekent dit? Nou, koraal leeft het best in een voedselarm milieu. Algen groeien het best in een voedselrijk milieu. Dus wat gebeurt er als er meer voedsel (lees, onze uitwerpselen) in het water zit? Meer algen en minder koraal.

Huishoudens van drie Nederlandse gemeenten niet aangesloten op het riool

Even wat feitjes: In Europees Nederland is vrijwel 100% van de huishoudens en bedrijven aangesloten op riolering. Op Bonaire, één van de drie bijzondere gemeenten van Nederland, is een klein strookje aan de kust aangesloten op een rioleringssysteem, maar om dit in perspectief te plaatsen, er zijn 900 aansluitingen op het riool tegen in totaal 10.000 aansluitingen op het drinkwaternetwerk, dus nog geen 10% van het eiland. Op Saba en St Eustatius is nog helemaal geen afvalwaterzuivering.

Het is niet alleen een milieuramp maar zelfs een gevaar voor de volksgezondheid door de bacteriën en andere ziektekiemen die in zee terecht komen. Ik zou dus tijdens deze reis met onze partners een plan maken om de politiek in Den Haag ervan te overtuigen dat ze nu écht over de brug moeten komen voor 100% afvalwaterzuivering.

Ik zou heel veel… En toen kwam Corona

Ook zou ik een zeeschildpaddensymposium bijwonen om landen bij elkaar te krijgen om de lederschildpadden in de Cariben beter te beschermen. Verder zouden we zouden een workshop organiseren om het lokale bedrijfsleven met oplossingen te helpen om te stoppen met wegwerpplastics. Samen met onze partners op Saba en St Eustatius zouden we naar de lokale overheid stappen om gezamenlijk financiering voor natuur op de kaart te gaan zetten in Den Haag. En ook met de vissers had ik afspraken om op de eilanden projecten uit te rollen om samen de visserij te verduurzamen. Helaas, al deze plannen en afspraken gingen niet door vanwege de Corona-crisis.

Blog uit de Cariben wordt blog uit het thuiskantoor

Op Bonaire zijn gelukkig nog geen besmettingen, maar wel in de rest van de wereld. Dus ik ben voordat mijn reis goed en wel begon gerepatrieerd naar het vaste land van Nederland en schrijf dit vanuit mijn provisorisch ingerichte kantoortje thuis. Ook mijn Caribisch Nederlandse collega’s zijn aan huis gekluisterd, de één op Curaçao, de ander (woonachtig op Bonaire) zit ook vast in Europees Nederland waar zij al was toen de uitbraak begon.

Veel zaken kunnen we prima via videovergaderingen doen en al het lobbywerk gaat gelukkig ook door, maar de riolering moet dus even wachten, wegwerpplastic zal wat langer op het eiland blijven, en ook de verduurzaming van de visserij pakken we weer op zodra het weer kan.

Lees meer over ons werk in de Cariben.

Close-up van Arjan de Groene
Arjan de Groene
Oceanenexpert en coördinator Cariben
Bekijk meer artikelen

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).