Natuurmonumenten / Alexander-Cox
27 juni 2023

5 voordelen van natuurherstel

De natuur in Europa en zeker in Nederland staat onder zware druk. Gelukkig is de Europese Commissie bezig met een Natuurherstelwet. De voorgestelde wet zorgt vooral voor een verbetering van ecosystemen die koolstof kunnen vastleggen en opslaan. Natuurherstel komt zo de natuur, de biodiversiteit, het klimaat en ook ons mensen ten goede. Helaas is er veel weerstand tegen de wet, omdat meer regels zou kunnen betekenen dat er minder kan. Terwijl juist gezonde natuur meer ruimte geeft voor activiteiten.

We zetten een aantal voordelen van natuurherstel in verschillende natuurgebieden voor je op een rijtje.

1. Veengebieden: reusachtige koolstofopslag op een klein oppervlak

Veengebieden, zoals moerassen en vennen, zijn natte ecosystemen op land die enorme hoeveelheden koolstof opslaan, omdat het constant aanwezige water voorkomt dat dode planten volledig afbreken. Slechts 3% van het landoppervlak op aarde bestaat uit veengebieden, maar ze slaan twee keer zoveel koolstof op als alle bomen ter wereld samen!

Maar als veengebieden worden drooggelegd, worden zij een enorme bron van koolstofuitstoot. De helft van de veengebieden in de Europese Unie is in slechte staat door ontwatering en wordt gebruikt voor landbouw, bosbouw en turfwinning, bijvoorbeeld voor potgrond.

Door de drooggelegde veengronden opnieuw te 'vernatten' kan deze uitstoot weer worden verminderd. Een klimaatrisico wordt dan omgevormd tot een klimaatoplossing. Het voorkomt ook bodemverzakking, eventuele overstromingen, de indringing van zout water in kustgebieden en het risico van veenbranden wordt kleiner. Veengebieden spelen ook een bijzondere rol als woonplaats voor gespecialiseerde planten-, amfibieën- en vogelsoorten die niet alleen zeldzaam zijn, maar ook worden bedreigd.

Wetland lang Donau rivier Portile de Fier Nature Park Roemenië

2. Bossen: verscheidenheid aan voordelen

De Europese bossen bedekken 40% van het grondgebied van de Europese Unie. De meeste Europese bossen verkeren in slechte staat: slechts 2,2% van de bossen in de EU is ongestoord door menselijke activiteit.

Doordat bomen koolstof opslaan, zijn bossen een belangrijke buffer tegen klimaatverandering. Gezonde bossen zijn bestand tegen extreme weersomstandigheden zoals bosbranden én bovendien zuiveren bossen de lucht die we inademen en filteren ze het water dat we drinken.

Bossen herbergen ook nog eens bijna 90% van de biodiversiteit op land. De biodiversiteit is rijker in oudere bossen, vanwege de grote hoeveelheid dood hout en de verschillende bomen en planten van allerlei leeftijden.

Meisje in het bos, beuken, boom WW2159755

3. Oceanen: vol vis en koolstof

De oceaan is de grootste koolstofopslag van onze planeet. Ongeveer een derde van de door mensen uitgestoten CO2 verwijdert de oceaan weer. Gezonde zeesystemen leggen koolstof vast, waardoor ze een natuurlijke oplossing voor de klimaatcrisis kunnen zijn. Een gezonde oceaan betekent ook grote groepen vis, en dat heeft weer voordeel voor economische sectoren als toerisme en visserij.

Jammer genoeg zijn onze zeesystemen verre van gezond en is herstel van de Europese zeeën dus erg belangrijk.

Passief herstel is een belangrijke en eenvoudige oplossing voor de oceaan: door eenvoudigweg gebieden als no-take zones in te stellen waar vissen, mijnbouw, boren of andere dergelijke activiteiten verboden zijn, kan de natuur zich herstellen.

Noordzee

4. Rivieren: een bron van transport

Maar zo'n 40% van de Europese wateren is op het moment gezond. Niet-duurzame landbouw, waterkracht, waterkering en scheepvaart zijn de belangrijkste dingen die het herstel van de Europese wateren in de weg staan. Maar gezonde, vrijstromende rivieren zijn onze beste bondgenoot voor echte bescherming tegen overstromingen!

Rivieren transporteren water en voedingsstoffen, waarmee bossen en andere landschappen worden gevoed en ze zijn het leefgebied van vele duizenden zoetwatersoorten.

Het herstel van rivieren draagt bij aan minder kusterosie, de kringloop van voedingsstoffen, minder verontreiniging, helpt bij hittegolven, en maakt een veerkrachtiger landschap. Daarbij zijn rivieren plekken voor recreatie, en creëren ze werkgelegenheid en inkomsten.

Rivier in Europa WW265890

5. Boerenland: voedsel en natuur hand in hand

Intensieve landbouw is de belangrijkste oorzaak van het wereldwijde verlies aan biodiversiteit. In de afgelopen 30 jaar zijn zowel boerenlandvogels als graslandvlinders in Europa drastisch achteruitgegaan. Deze soorten zijn van groot belang voor echte voedselzekerheid, bijvoorbeeld door ons voedsel te bestuiven.

Onze huidige manier van landbouw bedrijven put het land uit; van pesticiden die bestuivers zoals bijen schaden tot meststoffen die onze bodem en ons water vervuilen.

Voor onze voedselzekerheid op de lange termijn moeten we de landbouwecosystemen herstellen. Om de biodiversiteit terug te brengen op en in landbouwgrond zijn natuurlijke elementen zoals struiken, vijvers of oude bomen nodig op elke boerderij om ruimte te bieden aan de natuur.

Boerderij in ochtendlicht

De Natuurherstelwet krijgt veel tegenwind maar er zijn ook heel veel wetenschappers, bedrijven, overheden en andere organisaties en Europese burgers vóór de wet. Kijk hier welke dat allemaal zijn! 

Gerelateerde artikelen

Mangrove Adoption Program

Meer natuur in strijd tegen klimaatverandering

WWF-medewerker Maheen Kahn was aanwezig op COP29 in Azerbeidzjan en vertelt over haar ervaringen.
Meer info
WWF / Simon Rawles

De Nederlandse Bonenatlas: Bonen bieden oplossingen voor natuur en landbouw

WWF-medewerker Corné blogt over voedsel. Deze keer: de Nederlandse Bonenatlas
Meer info
Twan Teunissen ARK Natuurontwikkeling

Meer natuur: voor meer waterveiligheid en een mooier Nederland

‘Wolkbreuk in Friesland zet straten blank’ en ‘Wateroverlast in Limburg, campings ontruimd’, maar ook ‘Langste files van het jaar door hevige regenval’. Zomaar een paar krantenkoppen van de afgelopen week. In sommige plekken van ons land viel tot wel 70 mm water in een kort tijdsbestek door regen en onweersbuien. Is dit het ‘nieuwe normaal’?
Meer info