Zeeschildpadportretten fotograferen om ze te beschermen

Door Ranny Yuneni, WWF-Indonesië

Er is een innovatief algoritme voor gezichtsherkenning ontworpen om individuele schildpadden te identificeren op basis van hun unieke gezichtspatronen. Ook wel ‘Turtle Face -ID’ genoemd. Hierin worden nieuwe beelden vergeleken met beelden van eerder gedocumenteerde dieren. Deze technologie helpt WWF-Indonesië om bedreigde mariene soorten, zoals zeeschildpadden, beter te beschermen. Deze manier van werken werd al eerder gedaan met met foto-identificatie (foto-ID) van walvishaaien, die ook zeer unieke vlekkenpatronen hebben.

Proces van analyse van de gezichtsschaal met behulp van software:

Foto: selectie van referentiepunten (bek, oog en einde van de schubben). © Ratih Ayustina / WWF-Indonesië

Foto: ID-proces. © Ratih Ayustina / WWF-Indonesië

Leefgebied van zeeschildpad en mens

Zeeschildpadden brengen bijna hun hele leven door in foerageergebieden, belangrijke  zeegebieden waar ze hun voedsel vandaan halen, waar ze groeien en ook waar ze zich vaak voortplanten. Deze gebieden zijn van levensbelang voor het voortbestaan van de diersoort, maar deze gebieden liggen vaak aan de kust. En dat zijn ook vaak de gebieden waar veel menselijke invloeden zijn, zoals scheepvaart en visserij. Een voorbeeld van zo’n regio is Derawan, een eilandengroep bij Oost-Kalimantan.

Meer dan 100 zeeschildpadportretten

WWF voert regelmatig onderzoeken uit. Zo ging er in april een onderzoeksexpeditie naar Derawan in april 2025. Daar zijn de volgende gegevens van de zeeschildpadden verzameld:  

• Algemene locatie en specifieke GPS-coördinaten van de waarneming
• Datum en tijd van de waarneming
• Activiteit op het moment van de waarneming
• Omgevingsomstandigheden (bijv. rifbedekking, stroming, diepte, zichtbaarheid)
• Lokale habitatkenmerken (bijv. zeegrasvelden, koraalriffen, zandbodem)
• Aantal waargenomen individuen
• Fysieke kenmerken van individuen (bijv. kleur van het schild, littekens, labels, enz.)
• Soortidentificatie
• Geschatte lichaamsgrootte (geschatte lengte van het schild)
• Visuele documentatie: ID-foto's met scherpstelling op het hoofd, het schild en de zwemvliezen voor individuele identificatieanalyse

Er zijn tijdens deze expeditie meer dan 100 goede ‘portretfoto's’ verzameld van meer dan 250 individuele waarnemingen van zeeschildpadden. Een zeer goede aanvulling voor database die helpt bij het langdurig monitoren van individuele schildpadden.

© Ratih Ayustina / WWF-Indonesië

Zeeschildpadden die  ‘uitbuiken’ en een dutje doen

Naast foerageergebieden blijkt uit deze gegevens dat de gebieden ook dienen voor iets dat vaak over het hoofd wordt gezien, maar essentieel is voor het overleven van zeeschildpadden. Het zijn namelijk ook gebieden waar schildpadden uitrusten tussen het eten door of tijdens langeafstandsmigraties. Met deze ‘dutjes’ kunnen ze energie besparen, stress verminderen en gezond blijven. Rusten kan zowel overdag als 's nachts en is vooral belangrijk voor jongere dieren en voor volwassen vrouwtjes die herstellen van het leggen van eieren.

Rustgebieden zijn echter extra kwetsbaar voor verstoring door bootverkeer en toeristische activiteiten, kustontwikkeling en licht- en geluidsverontreiniging. Dit kan namelijk allemaal de natuurlijke rustcycli verstoren. Gezien al deze uitdagingen door menselijke activiteiten, wordt de behoefte aan nauwkeurige, niet-invasieve monitoringtools nog kritischer.

Niet meer vangen, gewoon filmen en fotograferen

Turtle Face ID biedt zo’n oplossing. Het is niet-invasief want het dier hoeft er niet voor te worden gevangen of uit het water te worden gehaald. Maar het kan gewoon tijdens het duiken van de experts met een onderwatercamera gedaan worde.  Het team kan door alle beelden beter de populatiegrootte inschatten alsook de cruciale leefgebieden. Deze tool helpt WWF-Indonesië en partners bij het ontwerpen van nog betere en effectievere beschermingsmaatregelen binnen het beschermde zeegebied van Derawan, maar ook daarbuiten in de andere hotspots voor zeeschildpadden in de Koraaldriehoek.