Ola Jennersten / WWF-Sweden
14 april 2018

Russische aanpak van mens-tijgerconflicten succesvol

 
 
 

Het gezamenlijke tijgerbeschermingsprogramma van WWF en de Russische overheid in het Amoergebied in het Russische verre oosten, is zo succesvol dat de populatie Siberische (of amoer-) tijgers is gegroeid van ongeveer 40 in de veertiger jaren tot meer dan 500 nu. Dit succes heeft echter wel een keerzijde: het grotere aantal tijgers heeft geresulteerd in vaker voorkomende conflicten tussen mensen en tijgers (HTC’S), sinds 2010 twee keer zo veel. Er zijn maatregelen ontwikkeld om daarmee om te gaan.

 

In het vandaag gepubliceerde rapport The Way of the Tiger: a WWF report on human-tiger conflicts in the Russian Far East wordt voor het eerst uitgebreid verslag gedaan van de situatie van de Siberische tijger, de beschermingsmaatregelen en resultaten, en de aanpak van mens-tijgerconflicten.

Verdubbeling aantal conflicten

Volgens het rapport werden er 279 incidenten tussen tijgers en mensen gemeld in de periode 2000 - 2016. Deze conflictsituaties leidden in 33 gevallen tot de dood van het dier. Het aantal conflicten is sinds 2010 verdubbeld. “Gezien het groeiende aantal tijgers en de toenemende menselijke activiteiten in de regio, kun je ervan uitgaan dat het er in de nabije toekomst nog meer worden,” waarschuwt Pavel Fomenko, hoofd soortenbescherming van WNF in Amoer. Daarom is het oplossen van HTC’s een topprioriteit voor WNF.

Rapid Response Teams

Fomenko: “Er zijn twee opvang- en rehabilitatiecentra voor tijgers en andere wilde dieren opgezet waar deze conflictdieren terecht kunnen. Ik ben er trots op dat Rusland het eerste land was dat behalve deze opvangcentra ook Rapid Response Teams in het leven riep en financierde, om deze conflicten snel en vakkundig aan te pakken en op te lossen.” De teams komen meteen na een melding in actie, speuren de tijger op en vangen hem. In het opvangcentrum wordt het dier grondig onderzocht en zo nodig medisch behandeld waarna hij zo lang het nodig is in een groot buitenverblijf herstelt en aansterkt. Indien mogelijk wordt de tijger op termijn weer vrijgelaten in het wild.

Het Utyos Opvang- en Rehabilitatiecentrum werd opgericht in de provincie Khabarovsk in 1991. Het Alekseevka opvangcentrum in de provincie Primorsky in 2012. In de periode 2000-2016 kwamen 24 tijgers in de opvangcentra terecht. Van 2009-2016 zijn 13 tijgers na hun herstel weer vrijgelaten in het wild. Tien van hen kregen een halsband met zender om hun bewegingen te kunnen volgen en te voorkomen dat ze weer in conflict raken met mensen. In elk geval twee van de vrijgelaten tijgers hebben voor nageslacht gezorgd. Zij vonden elkaar en brachten drie jongen voort.

Belangrijkste oorzaak van HTC

Stroperij is de belangrijkste oorzaak van de sterfte onder amoertijgers, én een van de belangrijkste oorzaken van HTC. Een tijger kan agressief worden als hij door jagers achterna gezeten wordt of onverwacht een mens tegen het lijf loopt, en als hij zijn prooi of jongen beschermt. Tijgers kunnen ook gewond raken, door een stropersklem of geweerschot bijvoorbeeld, waardoor ze niet meer kunnen jagen op wild. Dit dwingt ze om te zoeken naar gemakkelijke prooien zoals vee of geketende honden. Stroperij heeft niet alleen gevaarlijke situaties tussen mensen en tijgers tot gevolg. Het leidt ook tot andere HTC’s zoals aanrijdingen met auto’s, en welpen die zo hun moeder verliezen. Elk jaar, vooral in de winter, is er een aantal welpen dat zijn moeder verliest en niet in staat is zelf te overleven.

Incidenten 2000-2016

Bij 57% van alle geregistreerde conflicten ging het om tijgers die huisdieren aanvielen. Gemiddeld worden jaarlijks 30 stuks vee en huisdieren gedood, in meerderheid honden. In 41% van de gevallen ging het om een volwassen tijger. In 15% waren het tijgerwelpen en in 6% van de gevallen tijgerinnen met jongen. In de overige 38% konden het geslacht en de leeftijd van de dieren niet worden vastgesteld. Tussen 2000 en 2016 werden 26 aanvallen van tijgers op mensen gemeld waarbij 4 mensen stierven en 14 gewond raakten. De meerderheid van deze incidenten was uitgelokt door mensen.

Monitoren van vrijgelaten tijgers

In totaal zijn er tussen 2009 en 2016 13 tijgers weer uitgezet in de vrije natuur. 10 van hen kregen een halsband met zender om hun bewegingen te volgen en te kunnen voorkomen dat ze weer de menselijke wereld opzoeken en in conflict raken. 2 van de halsbanden zenden nog steeds signalen uit. De andere zenders werken niet meer wegens batterijproblemen. 5 tijgers hebben zich weer aan het bestaan in het wild aangepast, 1 stierf van uitputting, mogelijk in verband met een infectie, en 1 tijger is gedood door een andere tijger. 1 mannelijke tijger verdween van de radar, maar het vermoeden bestaat dat hij is gedood door stropers.

Gerelateerde artikelen

Mangrove Adoption Program

Meer natuur in strijd tegen klimaatverandering

WWF-medewerker Maheen Kahn was aanwezig op COP29 in Azerbeidzjan en vertelt over haar ervaringen.
Meer info
WWF / Simon Rawles

De Nederlandse Bonenatlas: Bonen bieden oplossingen voor natuur en landbouw

WWF-medewerker Corné blogt over voedsel. Deze keer: de Nederlandse Bonenatlas
Meer info
Living Image / WWF

Vliegende tijgers

WWF-medewerker Gert vertelt over het overplaatsen van twee Siberische tijgers van Nederland naar Kazachstan.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).