Adriano Gambarini / WWF Living Amazon Initiative / WWF-Brazil
05 februari 2020

Het bos verdedigen is levensgevaarlijk

“We moesten ons dorp verlaten en maandenlang in ballingschap leven. We konden niet meer voor onze families zorgen. Nog steeds worden we met de dood bedreigd.” Dit is het verhaal van twee Braziliaanse ‘defenders’; verdedigers van het bos. Voor hun eigen veiligheid en die van hun gemeenschap moeten ze anoniem blijven.

Gevecht om grond

In veel gebieden in Brazilië is de bodem heel vruchtbaar. De overheid heeft op veel plaatsen grond toegewezen aan kleine boeren en inheemse volkeren. Die wonen en werken in kleine nederzettingen, middenin de rijke natuur. Grootschalige houtproducenten, mijn- en landbouwbedrijven bedreigen deze kleine boeren én de natuur. Ze claimen de vruchtbare grond, kappen illegaal bossen en vernietigen zo de waardevolle natuur. Vrachtwagens met hout rijden af en aan en de Braziliaanse overheid doet niets. Lokale leiders staan op om de rechten van de kleine boeren, inheemse volkeren én de natuur te beschermen. Voor hun moed betalen ze echter een hoge prijs.

Indringers

WWF sprak met twee defenders. Zij begonnen in 2019 hun aangewezen grondgebied te markeren met grensborden, omdat de Braziliaanse overheid dit zelf niet deed. Ze werkten samen in groepen met andere boeren en inheemse inwoners. Tijdens hun afbakeningen kwamen ze regelmatig indringers tegen, zoals houthakkers, goudzoekers en palmboeren. Dat resulteerde in gespannen en gevaarlijke situaties. De defenders werden meerdere keren door de indringers bedreigd: als ze niet zouden stoppen met de afbakening van het land, zouden ze niet lang meer leven. Ternauwernood ontsnapten ze aan een hinderlaag en kregen te maken met veel geweld. De bedreigingen zijn begin 2019 gestart en gaan nog steeds door.

Ondertussen boden bedrijven en landveroveraars overal flinke sommen geld om (illegaal) percelen te kopen. De defenders stuurden bewijzen van deze illegale grondaankopen naar de officier van justitie. Hierna werd hun situatie nog gevaarlijker. Na ernstige doodsbedreigingen moesten ze hun dorp ontvluchten, waardoor ze niet meer voor hun gezin, vee en akkers konden zorgen.

Bescherming

Dankzij jouw steun voor de Amazone kan WWF deze moedige bosverdedigers helpen. Met een speciaal programma kunnen ze nu beschermd tijd doorbrengen in hun dorpen en hun voedselproductie hervatten. Dankzij een speciaal programma kunnen ze nu beschermd tijd doorbrengen in hun dorpen en hun voedselproductie hervatten. Ze blijven afhankelijk van beveiliging om het gebied in en uit te gaan. Dit is kostbaar, maar het geeft de defenders in elk geval een beetje lucht en ruimte om hun belangrijke werk te doen en hun families te beschermen.


Wat doet WWF

Wij willen ervoor zorgen dat deze mensen hun werk kunnen voortzetten. We werken samen met lokale gemeenschappen en inheemse volkeren, die veel kennis hebben over de lokale natuur. Wij staan pal achter de missie van deze defenders en ondersteunen ze om hun land te redden en te beschermen. We helpen met financiële ondersteuning, die gebruikt wordt voor basisbehoeften (voedsel en medische zorg), voor het herstellen van hun kleinschalige landbouw en voor systemen die communicatie op extreem verre locaties mogelijk maken. Daarnaast wordt het geld gebruikt om de defenders veilig te vervoeren naar vergaderingen met advocaten en officieren van justitie. De rechtszaken die ze voeren zijn erg belangrijk, maar werden tot nu toe vaak gestaakt wanneer verdedigers werden bedreigd en zonder werk en geld kwamen te zitten.

‘Wegwezen!’

Helaas zijn de bedreigingen voor de twee defenders in ons verhaal nog niet voorbij. Enkele weken geleden verschenen er borden op bomen in hun gebied met teksten als ‘Wegwezen!’ en ‘Privébezit’. Het maakt ze nog alerter dan ze al waren en hun beveiliging is weer opgeschroefd. Dankzij veel veiligheidsmaatregelen kunnen ze een deel van de tijd in hun dorpen doorbrengen, al blijft het moeilijk en gevaarlijk. De defenders zijn echter vastberaden om te blijven vechten voor rechtvaardigheid: voor hun gemeenschap en voor de natuur.

Gerelateerde artikelen

Andre Dib / WWF-Brazil

Uitkomst Amazonetop: wel beschermen, geen jaartal

In Brazilië vindt van 4 tot en met 9 augustus een bijzondere Top plaats. Alle acht Amazonelanden schuiven aan voor overleg over het stoppen van ontbossing van het grootste regenwoud ter wereld. De verwachtingen zijn hooggespannen, want het is voor het eerst sinds 2008 dat de Amazonelanden bijeen komen. Directe actie is hard nodig, want op dit moment is al 17% van het woud vernietigd. Volgens WWF is het essentieel dat houtkap en illegale goudwinning zo snel mogelijk (uiterlijk per 2030) worden gestopt en dat 80% beschermd wordt, om een kantelpunt te voorkomen.
Meer info
Day's Edge Productions / WWF-US

Ondanks daling blijft de ontbossing in de Amazone groot

In de eerste vier maanden van 2023 is in het Braziliaanse Amazonegebied 38 procent minder ontbost dan in dezelfde periode vorig jaar. In de savannes van de Cerrado is in dezelfde periode echter 17 procent méér natuur verwoest door ontbossing dan in het jaar daarvoor. Dit blijkt uit gegevens van het Braziliaanse Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek (INPE). Als je alle ontbossing in Brazilië vanaf augustus 2022 bij elkaar optelt is het de hoogste mate van ontbossing die ooit is geregistreerd.
Meer info
Peter Caton / WWF-UK

Voedselproductie Zuid-Amerika daalt door ontbossing

Helaas weten we inmiddels allemaal dat grootschalige ontbossing een van de belangrijkste oorzaken is van klimaatverandering. Maar wist je dat deze verandering ook aanzienlijke gevolgen heeft voor de voedselproductie? Brazilië is een van de landen die kampt met productiviteitsverlies.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar).