Van zorgen naar actie

De gezondheid van ons koraal gaat al jaren achteruit. Ik zie het daar met eigen ogen tijdens het snorkelen. Het is een verdrietig gezicht. Dit komt onder andere doordat er de afgelopen jaren steeds vaker ‘marine heatwaves’ zijn: water-hittegolven. De zeetemperatuur is dan tijdelijk veel hoger dan normaal. In 2016 leed daardoor 25 procent van het koraal aan stress, waar dat in 2023 wel 80 procent was. Een enorme toename. Daarnaast is er sinds 2 jaar ook een andere bedreiging: Stony Coral Tissue Loss Disease (SCTLD). Een ziekte die, volgens de observaties van Reef Renewal, op sommige plekken ongeveer 80 procent van de koraalpopulatie heeft aangetast en/of doen sterven. Dit soort bedreigingen hebben een grote impact op koraal. En daarmee op ál het onderwaterleven. Koraalriffen zijn namelijk de kraamkamers van allerlei soorten vissen, zeeschildpadden en ander zeeleven.

Maar er is ook goed nieuws: koraal heeft een enorme veerkracht. Daarom ontstond in 2010 een initiatief om koraal te herstellen en terug te planten rondom het eiland Bonaire, onderdeel van het Caribisch gebied. Een initiatief dat vanaf 2012 officieel op de kaart wordt gezet als Reef Renewal Foundation Bonaire (RRFB). Inmiddels heeft de organisatie, in samenwerking met partners als WWF, al meer dan 70.000 koralen hersteld. Hoe werkt dat precies?

Meer én sterker koraal

Sommige koralen zijn sterker dan andere. Die sterkere soorten bieden potentie voor de toekomst. Als je zorgt dat die zich kunnen voortplanten, creëer je een grotere koraalpopulatie, die hopelijk ook beter bestand is tegen bedreigingen. Er zijn 2 uitdagingen:

• De hoeveelheid volwassen koraal in de Cariben is significant afgenomen door verschillende bedreigingen.
• De populaties liggen zo ver uit elkaar, dat de kans klein is dat een zaadcel en een eicel elkaar treffen in het water.

Daarom helpt Reef Renewal de natuur een handje. Dit doet ze met 2 verschillende technieken. Eén daarvan is fragmentatie. Hierbij laten ze tienduizenden koraalstukjes groeien aan ‘bomen’ of drijvende rekken bij het rif. Een gebied met zulke rekken, noem je een nursery. Inmiddels heeft Reef Renewal al 15 van zulke nurseries opgezet. Snorkelend laat Caitie me er een aantal zien. De rekken kunnen ronddraaien zodat het team er goed bij kan wanneer ze de stukjes bevestigen en verzorgen. Is het koraal groot en sterk genoeg? Dan wordt het ‘geoogst’ en geplant. Een nieuw leven tegemoet. Een gebied met honderd of soms wel duizend teruggeplante koralen heet een restoration site. RRFB heeft nu 20 van deze sites rond Bonaire en Klein Bonaire.

De andere methode is larval propagation, een techniek die vergelijkbaar is met ivf. Hierbij vindt een groot deel van de bevruchting van het eitje in het laboratorium plaats. Als het koraal zich voortplant, komen er ei- en zaadcellen vrij. Dit heet ‘spawning’. Het team verzamelt deze cellen. Dat is best een uitdaging, want je moet precies op het juiste moment op de juiste plek zijn. Als het gelukt is, brengen ze deze naar het lab. Daar brengen ze de cellen bij elkaar. Dat zorgt voor larven (babykoraal). Die groeien vervolgens op in ‘nurseries’. Als ze groot en sterk genoeg zijn, worden ook die koralen geplant. Om hopelijk ooit zélf te spawnen.

Spawn 2025

Het koraal spawnde dit jaar niet in april, dus is alle hoop gevestigd op mei. Om precies te zijn, de dagen na mijn bezoek aan Caitie. Donderdag, vrijdag en zaterdag gaan ze het water in. Dit doen ze einde middag, omdat de kans op ei- en zaadcellen dan het grootst is. Op zaterdag stuur ik Caitie een bericht met de vraag hoe het is gegaan, en ja hoor: het is gelukt. Het koraal heeft gespawned en Reef Renewal heeft nu honderdduizenden larven. Fantastisch nieuws voor Caitie en haar team. Op naar een toekomst met meer koraal!