Recordaantal rivierbarrières verwijderd in Europa in 2024
In 2024 zijn in Europa maar liefst 542 barrières uit rivieren verwijderd – een nieuw record en een stijging van 11% ten opzichte van het vorige jaar. Dankzij deze inspanning is meer dan 2900 kilometer aan rivieren opnieuw met elkaar verbonden, wat bijdraagt aan sterkere ecosystemen, betere klimaatbestendigheid en meer ruimte voor biodiversiteit.
Het rapport Dam Removal Europe 2024 laat zien dat de beweging voor het verwijderen van dammen en andere barrières in rivieren snel groeit. Voor het eerst zijn in één jaar meer dan 500 barrières verwijderd, verspreid over 23 landen. Vier landen – Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Tsjechië en Turkije – deden dit voor het eerst.
“Dit recordjaar laat zien dat steeds meer landen en gemeenschappen de waarde inzien van vrij stromende rivieren,” zegt Jelle de Jong, CEO van het Wereld Natuur Fonds. “Gezonde rivieren zijn essentieel voor biodiversiteit en klimaatadaptatie. Europa heeft de meest gefragmenteerde rivieren ter wereld – het is cruciaal dat we doorgaan met het verwijderen van verouderde dammen.”
Europa telt naar schatting meer dan 1,2 miljoen barrières in rivieren – van dammen tot stuwen en duikers. Veel daarvan zijn verouderd en blokkeren de natuurlijke stroom van water, sedimenten en vissen. Dit heeft geleid tot een dramatische achteruitgang van de biodiversiteit: sinds 1970 is de populatie van zoetwatertrekvissen met 75% afgenomen.
“Het verwijderen van dammen is een snelle en kosteneffectieve manier om rivieren te herstellen,” vertelt Kerry Brink van WWF-NL. “Het is inspirerend om te zien dat landen als Finland en Frankrijk elk meer dan 100 barrières hebben verwijderd, en dat nieuwe landen zich aansluiten bij deze beweging. We hebben alle Europese landen nodig om barrières te gaan verwijderen, zodat we onze rivieren kunnen herstellen en de doelen van de EU voor natuurherstel kunnen halen.”
Een mooi voorbeeld uit het rapport is de Giovenco-rivier in Italië waar vijf barrières zijn verwijderd uit 11 kilometer van de rivier. Hierdoor kan het water voor het eerst in tientallen jaren weer natuurlijk stromen. De rivier biedt nu opnieuw leefruimte voor trekvissen en andere dieren. Ook ontstaan er gezondere leefgebieden voor insecten, vogels en zoogdieren zoals de otter. Daarnaast helpt de herstelde rivier om overstromingen te voorkomen en erosie tegen te gaan. Ook in landen als Finland, Frankrijk, Spanje en Zweden zijn grote stappen gezet.
2024 markeert ook de inwerkingtreding van de Europese natuurherstelwet, die als doel heeft om tegen 2030 minstens 25.000 kilometer aan rivieren weer vrij stromend te maken. Het verwijderen van barrières speelt hierin een sleutelrol.
Dam Removal Europe (DRE) is een coalitie van zes organisaties: het Wereld Natuur Fonds, The Rivers Trust, The Nature Conservancy, het European Rivers Network, Rewilding Europe en Wetlands International Europe. Samen zetten zij zich in om rivieren en beken in Europa weer vrij te laten stromen door oude dammen en andere obstakels te verwijderen.
DRE wil laten zien dat het verwijderen van barrières een effectieve manier is om rivieren te herstellen. Ze werken samen met lokale partners in heel Europa en bouwen aan een netwerk van mensen en organisaties die zich inzetten voor gezonde rivieren.
Meer informatie: damremoval.eu
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).