VDOS Global / WWF-Canada

De Groenlandse walvis

Historische jacht betekende bijna de ondergang van de ijswalvis

  • Status: Niet bedreigd
  • Het oudste zeezoogdier

De Groenlandse walvis

Zwemmend tussen de ijsschotsen in de oceanen rond de Noordpool leven Groenlandse walvissen het liefst. Ze bewegen zich op ritme van het smelten en bevriezen van het ijs. Met hun grote, sterke lichaam en opvallende kop kunnen ze door zee-ijs van wel 15 cm dik breken. Ze hebben een grote onderkaak in de vorm van een boog, die hier goed bij van pas komt.

Groenlandse walvissen worden ongeveer 18 meter lang en hebben een dikke laag isolerend vet, ook wel blubber genoemd. Maar ondanks hun grootte kunnen ze boven het water uitspringen. Ze zijn helemaal zwart gekleurd, behalve het bovenste gedeelte van hun onderkaak. Deze is wit en kun je bij sommige dieren vanaf de bovenkant goed zien. Door het filteren van water door hun baleinen op de bovenkaak, eten de dieren dagelijks kilo’s plankton.

Snel zwemmen de Groenlandse walvissen niet. Met een snelheid van ongeveer 3 kilometer per uur verplaatsen ze zich tussen leefgebieden. Groenlandse walvissen behoren tot de oudste dieren ter wereld. Onderzoek heeft aangetoond dat ze wel 200 jaar kunnen worden. Het zou kunnen dat ze zo oud worden omdat ze traag zwemmen: ze slijten minder snel!

VDOS Global / WWF-Canada

Er is ooit een harpoenpunt van 120 jaar oud gevonden in een aangespoelde Groenlandse walvis.

Wat is er aan de hand?

In de 16e eeuw begon de intensieve, commerciële walvisjacht naar Groenlandse walvissen voor hun olie, vlees en baleinen. Sinds die tijd zijn er veel dieren gedood en de aantallen daalden snel. In 1900 bereikte het totaal aantal Groenlandse walvissen een dieptepunt. Tegenwoordig is de commerciële walvisjacht verboden en is de soort in aantallen aan het herstellen. Maar nu heeft de Groenlandse walvis te kampen met weer nieuwe, andere bedreigingen. De opwarming van de aarde en vervuiling van de oceanen zijn serieuze bedreigingen voor deze oude reuzen.  

Waarom is het belangrijk om de Groenlandse walvis te beschermen?

Walvissen staan hoog in de voedselketen en spelen een belangrijke rol in de gezondheid en balans van het onderwaterleven. Zo is de poep van walvissen rijk aan allerlei voedingstoffen waar plankton dol op is. De aantallen Groenlandse walvissen zijn nog maar aan het herstellen van vroegere jacht, dus het is belangrijk dat de dieren in deze tijd goed beschermd worden.

Lokale gemeenschappen in Canada, Alaska en Groenland zijn afhankelijk van de walvissen voor hun voedsel, inkomsten en tradities. Zij jagen beperkt op de dieren op een duurzame manier (met gebruik van strenge quota en andere regels) en worden gecontroleerd door de International Whaling Commission.

VDOS Global / WWF-Canada

Waardoor wordt de Groenlandse walvis bedreigd?

  • 1

    Opwarming van de zee

    De Groenlandse walvis is afhankelijk van het zee-ijs in de arctische oceaan. Door opwarming van de aarde verandert het leefgebied van het dier. Er is minder ijs, zeestromingen veranderen, de temperatuur ligt hoger en prooidieren verplaatsen zich. Hier kan de walvis grote last aan ondervinden.

    Lees verder
  • 2

    Drukte op zee

    Menselijke activiteiten op de oceaan zorgen voor bedreigingen voor de Groenlandse walvis. Door smeltend zee-ijs is de arctische oceaan drukker geworden, omdat er meer ruimte is om te varen. Dit zorgt voor meer kans op botsingen tussen schepen en dieren en voor herrie onder water dat de walvissen kan verstoren als zij zoeken naar voedsel of soortgenoten.

    Lees verder
  • 3

    Vervuiling

    Olie- en gasboringen zorgen - naast herrie - ook al jaren voor een vervuilde oceaan. Tegenwoordig vervuilen grote hoeveelheden plastics het water ook. Plastic afval breekt af in hele kleine stukjes, die microplastics worden genoemd en deze drijven in de zee. Groenlandse walvissen krijgen dit binnen door het filteren van het water. Dit kan giftig zijn en zelfs voor overlijden van het dier zorgen.

    Lees verder

Wat doet WWF?

In het noordpoolgebied werkt WWF aan verbeteren van regelgeving rondom scheepvaart. Door onderzoek te doen naar de dieren kunnen we ervoor zorgen dat belangrijke gebieden beter beschermd worden. Walvissen worden bijvoorbeeld door het gebruik van drones geïdentificeerd. Zo kunnen we zien waar welke walvis heen zwemt en welke gebieden cruciaal zijn voor voedsel en voortplanting. WWF speelde in 2009 een grote rol in het beschermen van een gebied voor de Groenlandse walvis, de Ninginganig National Wildlife Area in Nunavut in Canada. Ook is er in 2019 een beschermd gebied voor meerdere diersoorten vastgelegd: Tuvaijuittuq in Canada.

Meer weten?

Walvissoorten
Walvissoorten
Lees meer over de verwanten van de Groenlandse walvis, zoals bijvoorbeeld de beloega.
Global Warming Images / WWF
De Noordpool
De Noordpool
Lees meer over de koude, witte wildernis

Gerelateerde artikelen

Jeff Duerr

Een historisch verdrag voor de bescherming van de oceanen!

Geweldig nieuws voor de natuur, voor het klimaat en voor ons mensen. Met het oceanenverdrag moet in 2030 minstens 30% van de zee in 2030 beschermd gebied zijn. ‘The High Seas Treaty’ zoals het verdrag officieel heet, was hard nodig, want op dit moment is slechts 1% van de internationale wateren beschermd.
Meer info
Oliver Scholey / Hector Skevington-Postles / Silverback / Netflix

Negen landen gaan samen de oostkust van de Stille Oceaan beschermen

Negen landen hebben afgesproken om een netwerk van beschermde zeegebieden langs de oostkust van de Stille Oceaan op te zetten, van Noord- en Zuid-Amerika, helemaal van Alaska tot aan Patagonië. Dit is besloten op de negende topconferentie van de Amerika’s. Deze ‘Amerika’s voor de bescherming van de oceaan-coalitie’, werd ondertekend door Canada, de Verenigde Staten, Mexico, Costa Rica, Panama, Colombia, Ecuador, Chili en Peru, met de steun van WWF en andere ngos.
Meer info
VDOS Global / WWF-Canada

Doe mee met Wereld Oceanen Dag

Vandaag is het Wereld Oceanen Dag! En dat moet gevierd worden, want we hebben heel veel te danken aan de oceanen. Ze voorzien ons van de helft van de zuurstof die we ademen, leveren ons voedsel, maar ook ingrediënten voor medicijnen, werkgelegenheid en een prachtige en onmisbare biodiversiteit. Daarnaast absorberen ze broeikasgassen en spelen daarmee in belangrijke rol in de regulering van het klimaat. Last but not least: oceanen zijn prachtig, zowel onder als boven de zeespiegel en bieden ons met hun schoonheid de nodige inspiratie en ontspanning.
Jij kunt op Wereld Oceanen Dag (maar natuurlijk ook daarna) iets terugdoen voor de oceanen. Daarom hierbij onze tips:
Meer info
WJ Strietman

De ‘onbereikbare’ Noordpool

De Noordpool; een ruig maar prachtig wit landschap, met veel sneeuw, ijs en temperaturen ver beneden het vriespunt. Een ongerept gebied waar fascinerende dieren leven, zoals de ijsbeer, de narwal en de walrus. We kennen de beelden, maar slechts enkelen zijn er ooit geweest. De Noordpool is immers ver weg en onbereikbaar, toch?
Meer info
Global Warming Images / WWF

2050: een ijsvrije Noordpool?

De cryosfeer – alle delen op onze aarde die bevroren zijn door ijs, sneeuw of gletsjers – dreigt te verdwijnen. Opwarming en toenemende druk van menselijke activiteiten zoals visserij en vervuiling zorgen ervoor dat deze gebieden in rap tempo veranderen. Het lijkt voor velen een ver-van-mijn-bed-show, maar wat er in de cryosfeer gebeurt heeft groot effect op andere delen in de wereld en ook op ons.
Meer info
Eric Baccega / WWF

Canada en de Inuit beschermen samen de ‘Last Ice Area’

Canada en de Inuit beschermen samen de ‘Last Ice Area’. ‘Tuvaijuittuq’ (‘het ijs smelt nooit’) wordt een van de grootste beschermde gebieden ter wereld.
Meer info
Unsplash

Wat kan ik doen?

De natuur heeft jouw hulp nodig

Word donateur

Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!